حق امتیاز
کپیرایت و حق امتیاز
حق امتیاز آندروید به صورت اپن سورس بر اساس حق امتیاز آپاچی یا Apache License ارائه میگردد. بر این اساس شرکتهای عضو اتحادیه میتوانند با دسترسی به کدهای اصلی آندروید آن را مطابق دلخواه خود تغییر دهند و کد تغییر یافته را بدون عودت دادن برای خود حفظ کنند.
ویرایشهای آندروید با طعم شیرینیجات و دسرها!
گوگل ویرایشهای گوناگون آندروید را علاوه بر شماره ویرایش با نام یک شیرینی یا دسر معرفی میکند. این نام البته از ترتیب حروف الفبا برای حرف اول آن نام نیز پیروی میکند به گونهای که ویرایشهای منتشر شده آندروید تا به امروز به این نامها بودهاند:
Cupcake که نوعی کیک کوچک شبیه به کیک یزدی ایرانی است ولی با اندازهای کمی بزرگتر برای ویرایش ۵/۱ آندروید، Donut که در ایران هم به همان نام شهرت دارد و نوعی پیراشکی محسوب میشود، برای ویرایش ۶/۱، Éclair که نوعی شیرینی خامهای است شبیه به لطیفه ولی با اندازه بزرگتر برای ویرایشهای ۲ و ۱/۲، Froyo (مخفف Frozen yogurt ) نوعی دسر است که با ماست یخ زده تهیه میشود برای ویرایش ۲/۲٫ نام ویرایش بعدی آندروید هم Gingerbread یا نان زنجفیلی گذاشته شده است. همان گونه که مشاهده میشود ترتیب نامهای شرینیها و دسرها بر اساس حروف الفبا است. حالا که طعم این ویرایشها را چشیدیم شاید بهتر باشد سری هم به ویژگیهای فنی آنها بزنیم.
آندروید نسخه ۵/۱ یا Cupcake
نسخه ۵/۱ آندروید نخستین نسخهای بود که به طور رسمی منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۷ بود. از جمله قابلیتهایی که در این ویرایش گنجانده شده بود، باید به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان ضبط فیلم از طریق دوربین فیلمبرداری آن
• فرستادن فیلم به سایت Youtube و عکس به سایت Picasa به صورت مستقیم از روی گوشی
• صفحه کلید مجازی با قابلیت پیشبینی کلمات وارد شده
• پشتیبانی از پخش استریوی موسیقی از طریق بلوتوث (A2DP) و کنترل پخش موسیقی یا ویدیو از طریق بلوتوث (AVRCP). • قابلیت اتصال اتوماتیک به دستگاههای بلوتوث
• امکان شخصیسازی صفحه اصلی با استفاده از ویجتها و یا پروندههای شخصی
• جابجایی انیمیشنی تصاویر به هنگام عوض شدن صفحات
آندروید نسخه ۶/۱ یا Donut
در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۹ آندروید نسخه ۶/۱ یا دونات منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۲۹ بود و قابلیتهای زیر را به آندروید افزود:
• بهبود در سرویس آندروید مارکت
• رابط کاربری یکپارچه برای دوربین عکسبرداری، دوربین فیلمبرداری و گالری تصاویر
• امکان انتخاب چند عکس برای پاک کردن در منوی گالری
• بهروزرسانی ویژگی جستوجوی صوتی
• بهروزرسانی ویژگی جستوجو با قابلیت جستوجو در موارد نشانهگذاری شده (Bookmarks)، تاریخچه (History)، اسامی (Contacts) و وب از صفحه اصلی (Home Screen)
• پشتیبانی از تکنولوژیهای بهروز شده CDMA/EVDO، ۸۰۲٫۱x، VPN و موتور Text to speech
• پشتیبانی از رزولوشن WVGA برای صفحه نمایش
• افزوده شدن قابلیتهای حرکتی در سیستم عامل و ابزار برنامهنویسی برای برنامهنویسان
نسخ ۲ و ۱/۲ یا Éclair
هر دو نسخه ۲ و ۱/۲ آندروید مانند نسخه ۶/۱ مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۹ طراحی شدهاند. آندروید ویرایش ۲ در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۹ معرفی شد. در سوم دسامبر ۲۰۰۹ SDK نسخه ۲٫۰٫۱ معرفی شد و SDK ویرایش ۱/۲ در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ منتشر گردید. اهم امکانات اضافه شده در این نسخ به شرح زیر هستند:
• سرعت سختافزاریِ بهبود یافته
• ویژگی چند لمسی Multi Touch
• پشتیبانی از رزولوشنهای بیشتر برای صفحه نمایش
• رابط کاربری بهروزرسانی شده
• مرورگر اینترنتی با قابلیت پشتیبانی از HTML5
• دفترچه تلفن بهروزرسانی شده
• گوگل مپ نسخه ۳٫۱٫۲
• پشتیبانی از Microsoft Exchange
• افزوده شدن امکان فلاش داخلی برای دوربین
• افزوده شدن زوم دیجیتال دوربین
• بهروزرسانی صفحه کلید مجازی
• پشتیبانی از بلوتوث نسخه ۱/۲
• اضافه شدن قابلیت کاغذ دیواریهای متحرک
• اضافه شدن امکان ارسال فایل با استفاده از بلوتوث
نسخه ۲/۲ یا Froyo
آندروید نسخه ۲/۲ در ۲۰ مه ۲۰۱۰ معرفی شد. این ویرایش آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۳۲ است و قابلیتهای زیر به آن اضافه شده است:
• افزایش سرعت سیستم عامل، حافظه و عملکرد سیستم بین ۲ تا ۵ برابر نسخه ۲
• افزایش سرعت اجرای برنامههای کاربردی با استفاده از تکنیکهای JIT
• اضافه شدن موتور جاوا اسکریپت V8 کروم به مرورگر اینترنتی
• افزایش پشتیبانی از Microsoft Exchange با قابلیتهایی چون سیاست حریم شخصی بهروز شده، همسانسازی تقویم و …)
• آندروید مارکت بهروز شده با قابلیت بهروزرسانی خودکار برنامههای کاربردی
• شمارهگیری صوتی و انتقال دفترچه تلفن از طریق بلوتوث
• امکان نصب برنامههای کاربردی بر روی حافظههای جانبی
• پشتیبانی از فلش نسخه ۱/۱۰ • بهبود عملکرد دوربین در حالتهای عکس و فیلمبرداری
در انتظار نان زنجفیلی
هر چند نام ویرایش بعدی آندروید منتشر شده است ( Gingerbread یا نان زنجفیلی) ولی هنوز خبر موثقی از شماره ویرایش بعدی و امکانات آن منتشر نشده است. باید تا زمستان صبر کرد و دستپخت گوگل را بار دیگر و این بار در پخت نان زنجفیلی امتحان کرد.
میزان محبوبیت نسخههای مختلف آندروید
آخرین آمار منتشره از سوی گوگل در خصوص میزان محبوبیت نسخ مختلف آندروید نشان می دهد که طعم شیرینی خامهای برای کاربران دلچسبتر بوده است. عمدهترین دلیل این امر هم ارائه نسخه بروزرسانی به ویرایش ۱/۲ از سوی موتورولا برای پرطرفدارترین گوشی آندروید یعنی دروید بوده است.
بر اساس آمار مننتشر شده، در هفته منتهی به شانزدهم ژوئن ۲۰۱۰، نیمی از گوشیهای آندروید موجود در بازار به سیستم عامل نسخه ۱/۲ یا همان Éclair مجهز بودهاند و پس از آن نسخه ۶/۱ با ۲۵ درصد محبوبترین نسخه بوده است که با فاصله کمی به نسبت نسخه ۵/۱ در جایگاه دوم قرار گرفته است. سایر نسخ آندروید هم در مقایسه با این سه نسخه سهمی بسیار ناچیز دارند بگونهای که مجموع سهم بازار سایر نسخ آندروید تنها ۵/۰ درصد سهم بازار را تشکیل میدهد.
سرعت انتشار ویرایشهای آندروید فرصتها و تهدیدها
آندروید با سرعت اعجابآوری در حال پیشرفت است. در کمتر از ۱ سال و از سپتامبر ۲۰۰۹ چهار ویرایش اصلی این سیستم عامل یعنی ویرایشهای ۶/۱، ۲، ۱/۲ و ۲/۲ منتشر شده است. این امر باعث شده تا تنها برخی از شرکتها که به طور متمرکز و با تمام توان بر روی این سیستم عامل کار میکنند، مانند موتورولا و HTC، بتوانند همگام با ارائه ویرایشهای جدید آندروید گوشیهای خود را بهروز کنند ولی سایر شرکتها رفته رفته در حال عقب افتادن از این قافله هستند. به عنوان مثال باید به شرکت سونی اریکسون اشاره کرد.
این شرکت نخستین گوشی آندرویدی خود را با نام XPERIA X10 که مبتنی بر آندروید نسخه ۶/۱ است، به بازار معرفی کرد. سونی اریکسون رابط کاربری ویژه خود و امکانات ابتکاری فراوانی به X10 افزوده است. اوایل بهار سال جاری سونی اریکسون با خوشحالی اعلام کرد که قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی گوشیهای X10 خود را با نسخه ۱/۲ آندروید بهروزرسانی کند. کمتر از دو هفته بعد نسخه ۲/۲ آندروید منتشر شد و شرکتهای موتورولا و گوگل در همان زمان اعلام کردند که گوشیهای دروید و نگزوس وان خود را تا یک ماه بعد به آندروید ۲/۲ مجهز خواهند ساخت.
اتفاقی که شاید ۶ ماه بعد برای X10 سونی اریکسون بیفتد! چنین وضعیتی برای شرکتهای بزرگی چون سامسونگ و الجی نیز وجود دارد. این شرکتها هم هنوز نتوانستهاند سرعت واکنش خود را با سرعت سرسامآور پیشرفت آندروید هماهنگ سازند. در صورتی که این شرکتها نتوانند به چنین هماهنگی دست یابند، شکاف بین تولیدکنندگان پیشروی آندروید یعنی موتورولا و HTC با بقیه بسیار بیشتر خواهد شد.
در هر حال به نظر میرسد گوگل باید فکری به حال فاصله ایجاد شده بین رقبا بکند وگرنه بروز این ناهماهنگی بازار را نیز دچار آشفتگی خواهد کرد. همان گونه که در سطور پیشین نیز ذکر شد در حالی که گوگل خود را برای ارائه نان زنجفیلی یعنی نسخه بعد از ۲/۲ آندروید آماده میکند، هنوز نیمی از دستگاههای آندروید فعال، از نسخههای پایینتر از ۱/۲ استفاده میکنند و این بدان معنا است که گوگل بسیار سریعتر از یارانش در اتحادیه Open Handset Alliance حرکت کرده است و آنها نتوانستهاند خود را با آن همراه سازند.
سهم بازار آندروید
سهم بازار آندروید در مقایسه با سایر سیستمهای عامل تلفنهای هوشمند، رشد اعجابآور آندروید را نشان میدهد. آندروید برای نخستین بار در سه ماهه اول سال ۲۰۱۰ توانست گوشیهای بیشتری از مهمترین رقیب خود یعنی اپل به فروش برساند. برخی کارشناسان بر این باور هستند که اگر گوگل موفق شود اپل را از پیش روی خود بردارد RIM سیمبین را نیز پشت سر خواهد گذاشت. گروهی از کارشناسان، استراتژی آندروید در مقابله با اپل را با استراتژی مایکروسافت در اوایل دهه ۱۹۷۰ مقایسه میکنند.
جایی که مایکروسافت توانست با فروش حق امتیاز استفاده از سیستم عامل خود به سایر شرکتها به سلطه مکینتاش خاتمه دهد و حالا گوگل به همین استراتژی و به کمک بزرگترین تولید کنندگان تلفن همراه مانند سامسونگ، الجی، سونی اریکسون، موتورولا و اچ تی سی، قصد دارد روند رشد آیفون اپل را متوقف سازد و به نظر میرسد تا حد زیادی هم موفق بوده است. بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت Admob در آوریل ۲۰۱۰ تعداد کل گوشیهای آیفون موجود در بازار ایالات متحده آمریکا ۷/۱۰ میلیون دستگاه بوده است. این در حالی است که تعداد گوشیهای مبتنی بر آندروید ۷/۸ میلیون دستگاه بوده است.
ذکر این نکته ضروری است که نخستین گوشی آیفون در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷ به بازار عرضه شد در حالی که نخستین گوشی مبتنی بر آندروید بیش از یک سال بعد و در اکتبر ۲۰۰۸ روانه بازار شد. اما به غیر از اپل بقیه رقبا نیز از دست آندروید جان به در نبردهاند. آندروید در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ توانست سهم بازار خود را از ۶/۱ درصد در مدت زمان مشابه در سال گذشته به ۶/۹ درصد برساند و با پشت سر گذاشتن ویندوز موبایل و لینوکس در رده چهارم پرطرفدارترین سیستم عامل تلفنهای همراه هوشمند قرار گیرد.
با اقبال بیشتر سایر تولید کنندگان به گوشیهای آندروید به نظر میرسد روند رشد این سیستم عامل نه تنها کند نگردد بلکه شتاب بیشتری نیز پیدا کند. تاکنون بالغ بر ۶۱ مدل دستگاه مبتنی بر آندروید با ۲۱ برند مختلف تولید شده است. بنابر آخرین گزارشها در حال حاضر هر روز یکصدهزار گوشی مبتنی بر آندروید به فروش میرسد. با نرخ کنونی گوگل ۳۶ میلیون گوشی در سال به فروش خواهد رساند. این رقم زمانی معنا پیدا میکند که بدانیم شرکت اچ تی سی، چهارمین تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند در جهان سالانه ۱۷ میلیون گوشی تلفن همراه به فروش میرساند. اچ تی سی پیش از این ۷۰ درصد گوشیهای مبتنی بر آندروید را تولید میکرد.
رقمی که اکنون به زحمت به ۵۰ درصد میرسد. با نرخ کنونی و در صورت ثابت ماندن نرخ فروش آیفون، آندروید خواهد توانست اپل را نیز پشت سر گذاشته و خود را به عنوان تهدیدی جدی برای RIM مطرح کند. شرکتهای بزرگ تولید تلفن همراه اعلام کردهاند قصد دارند تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید خود را شتاب بخشند. فعالترین تولیدکننده گوشیهای مبتنی بر آندروید یعنی موتورولا اعلام کرده تا پایان سال جاری میلادی ۲۰ مدل گوشی مبتنی بر آندروید به بازار عرضه خواهد کرد. شرکت الجی هم اعلام کرده است قصد دارد همین تعداد گوشی را تا پایان سال جاری با سیستم عامل آندروید به بازار عرضه نماید.
سامسونگ دومین تولیدکننده تلفنهای همراه در جهان هم اعلام کرد نیمی از گوشیهای تلفن همراه هوشمند این شرکت در سال ۲۰۱۰ مبتنی بر آندروید خواهند بود. بقیه تولیدکنندگان هم هر روز علاقه بیشتری به تولید گوشیهای تلفن همراه مبتنی بر آندروید از خود نشان میدهند. با این اوصاف انتظار میرود آندروید بتواند جهشی شگرف در سهم بازار را رقم زند.
دستگاههای شاخص مبتنی بر آندروید
در بین شرکتهای تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند مبتنی بر آندروید دو شرکت موتورولا و HTC تحرک بسیار گستردهتری به نسبت سایر رقبا دارند. موتورولا که زمانی دومین تولیدکننده تلفن همراه جهان بود، پس از زیاندهی در دورههای مالی متوالی و کاهش چشمگیر سهم بازار در موقعیتی بحرانی قرار گرفته بود، با تغییر ناگهانی استراتژی خود و کنار نهادن سایر سیستمهای عامل تلفن همراه از قبیل ویندوز موبایل، سیمبین و لینوکس موبایل، تمامی تلاش خود را بر طراحی گوشیهای مبتنی بر آندروید معطوف ساخت.
این شرکت توانست با استراتژی جدید خود چندین مدل گوشی هوشمند مبتنی بر آندروید به فروش برساند و با این کار پس از مدتها سودآوری را تجربه کند. موتورولا رابط کاربری ویژه آندروید مختص به خود را با نام MOTOBLUR طراحی کرده و بر روی گوشیهای خود قرار داده است. به نظر میرسد با توجه به توانمندیهای این شرکت که خالق تلفن همراه به شمار میرود، بتوان از هم اکنون موتورولا را طلایهدار آندروید دانست. در خصوص HTC هم باید گفت هر چند این شرکت به موازات تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید به تولید گوشیهای با سیستم عامل ویندوز موبایل هم میپردازد ولی رفته رفته، توان خود را بیشتر بر تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید هدایت میکند.
HTC علاوه بر تولید گوشی با برند خود به تولید گوشیهای با برند سایر شرکتها هم میپردازد و گوشی نگزوس وان شرکت گوگل یکی از همین نمونهها است. گوگل تولید نخستین گوشی با نام تجاری خود را پس از اینکه شرکت سونی اریکسون از تولید آن با برند گوگل سر باز زد به HTC سپرد. بنابر آخرین آمار ارائه شده از سوی AdMob بر اساس اطلاعات ترافیک دیتای ماه مارس ۲۰۱۰، چیزی در حدود یک سوم تلفنهای همراه فعال مبتنی بر آندروید، مدل دروید شرکت موتورولا هستند. پس از دروید گئشیهای مدل Hero با ۱۹ درصد، Dream یا همان T-Mobile G1 با ۱۱ درصد و Magic هم با ۱۱ درصد در ردههای بعدی قرار دارند.
آندروید مارکت
آندروید مارکت سرویس فروش نرمافزارهای کاربردی برای گوشیهای آندروید است. یک برنامه کاربردی ویژه آندروید مارکت به صورت از پیش بارگذاری شده بر روی گوشیهای آندروید نصب گردیده و به کاربران امکان میدهد نرمافزارهای مورد نیاز خود را خریداری و دانلود کنند. البته تمامی نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت فروشی نیستند بلکه بیش از نیمی از نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت به صورت رایگان عرضه میشوند و از این نظر آندروید بیشترین درصد نرمافزارهای رایگان را در بین تمامی سیستمهای عامل تلفنهای همراه هوشمند در اختیار کاربران قرار میدهد.
هر برنامهنویس با ثبت نام، امکان فروش برنامههای خود در آندروید مارکت را دارد. ۷۰ درصد از مبلغ فروش برنامههای کاربردی به برنامهنویس تعلق میگیرد و ۳۰ درصد مابقی بین اپراتورها توزیع میشود. بر اساس سیاستهای گوگل در حال حاضر تمامی برنامه نویسان عضو پروژه آندروید از سراسر جهان میتوانند برنامههای کاربردی رایگان خود را از طریق آندروید مارکت در ۴۶ کشور عرضه کنند. برای اینکار کافی است برنامه نویسان فرمی مختصر را تکمیل کرده و البته ۲۵ دلار حق عضویت هم به گوگل بپردازند.
ولی تنها برنامهنویسان ساکن در نه کشور اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، اسپانیا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا میتوانند برنامههای خود را برای فروش در ۱۳ کشور استرالیا، اتریش، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، نیوزلند، اسپانیا، سوییس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا در معرض بازدید خریداران قرار دهند و سایر کشورها امکان مشاهده و خرید برنامههای غیر رایگان را ندارند.
نکته جالب توجه در این زمینه عدم حضور حتی یک کشور از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (به غیر از اسرائیل) در لیست چهل و شش کشوری است که امکان دسترسی به آندروید مارکت را دارند! این در حالی است که گوشیهای مجهز به آندروید از سوی اغلب شرکتهای بزرگ از جمله موتورولا، HTC، سونی اریکسون و ال جی در این منطقه مدتها است که به بازار عرضه شدهاند.
تعداد برنامههای کاربردی موجود در آندروید مارکت تاکنون نزدیک به ۵۰۰۰۰ بوده است این در حالی است که برنامههای کاربردی موجود در iTune برای گوشی آیفون به ۱۷۵۰۰۰ برنامه بالغ میشود و از این منظر به نظر میرسد که آندروید راهی دراز برای سبقت گرفتن از آیفون در پیش دارد. ولی در هر حال باید این نکته را هم در نظر داشت که هرچند تعداد برنامههای کاربردی نشانگر اقبال برنامهنویسان به پلت فرم موردنظر است، ولی تعداد بسیار زیاد برنامهها برای کاربران همیشه هم خوب نیست.
چرا که آنان را مجبور میسازد تا جستجویی سخت و طاقت فرسا را برای دستیابی به برنامه مورد علاقه خود تجربه کنند. گوگل کوشیده است دسترسی به برنامههای کاربردی آندروید را به شدت محدود ساخته و تمامی دسترسی کاربران را از طریق نرمافزار آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی کاربران کانالیزه نماید. گوگل تا بدانجا پیش رفته است که حتی دسترسی به اطلاعات و امکان جستوجوی برنامههای کاربردی آندروید از وب سایت رسمی آندروید مارکت از طریق کامپیوترهای شخصی، امکانپذیر نیست.
از طرف دیگر عدم امکان نصب نرمافزارهای دانلود شده بر روی کارت حافظه محدودیت دیگری است که کاربران برای دانلود برنامهها از هر جای دیگری به غیر از آندروید مارکت با آن مواجه هستند. اما هنوز هم راههایی برای دور زدن گوگل برای دستیابی به برنامههای کاربردی وجود دارد. بسیاری از برنامهنویسان از جمله شرکتهای تولید برنامههای کاربردی نسخه قابل نصب برنامههای خود را علاوه بر آندروید مارکت از طریق وب سایتهای خود نیز در اختیار کاربران قرار میدهند.
علاوه بر این برخی وبسایتها اقدام به جمعآوری و در اختیار قراردادن برنامههای کاربردی پرطرفدار آندروید نمودهاند. نمونهای از این سایتها Androlib و Androidzoom هستند. همچنین با نصب یک نرمافزار بر روی گوشی خود امکان خواهید یافت برنامههای دانلود شده بر روی کارت حافظه خود را بر روی گوشی نصب نمایید.
اگرچه با استفاده از راههایی که گفته شد امکان نصب برخی نرمافزارها بر روی گوشی خود را خواهید داشت، ولی باید اذعان کرد که اغلب برنامههای آندروید به ویژه برنامههای اصلی آن که توسط خود گوگل طراحی شدهاند، مانند نقشههای گوگل یا برنامه گاگلز (Goggles) تنها از طریق آندروید مارکت قابل دسترسی هستند. پس اگر می خواهید به برنامه های کاربردی اصلی آندروید دسترسی داشته باشید، باید از آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی خود استفاده کنید.
آندروید و گوگل تی وی
خوب اگر فکر کردهاید که کار شما با آندروید تمام شده است سخت در اشتباه هستید. اگر کار شما هم با آندروید تمام شده باشد، کار آندروید با شما تمام نشده است. بله این آدم آهنی سبز رنگ پس از رسوخ در تلفنهای همراه شما قصد دارد وارد تلویزیونهای شما هم بشود. به چشمان خود شک نکنید. درست خواندهاید آندروید به زودی در تلویزیونهای شما نیز خواهد بود. در همایش Google I/O در ماه مه ۲۰۱۰ شرکتهای گوگل، سونی، اینتل، لاجیتک، بست بای، ادوبی و دیش نتورک از عرضه تلویزیونهای مبتنی بر آندروید خبر دادند.
تلویزیونهایی که به طور بیسیم به اینترنت متصل میشوند و علاوه بر اینکه امکان اتصال به شبکههای آنلاین پخش فیلم را دارند، از برنامههای کاربردی که برای نصب بر روی این تلویزیونها تهیه میشوند نیز بهره خواهند برد.
آینده آندروید
مسلماً تب آندروید به این زودی فروکش نخواهد کرد. هجوم بیسابقه شرکتها برای تولید محصولات مبتنی بر آندروید رفته رفته طیف گستردهتری از محصولات شامل تلفن همراه، تلویزیون، نتبوک و تبلت را در بر میگیرد. به نظر میرسد همه چیز به کام آندروید است و به سختی میتوان تصور کرد سیطره این پدیده به سادگی قابل شکستن باشد. آدم آهنی بازیگوش سبز رنگ ما در مدت زمان کوتاهی که از تولدش میگذرد، نشان داده هر روز به دنبال غافلگیر کردن ما و سرک کشیدن به یکی دیگر از وسایل الکترونیکی ماست تا آن را نیز جولانگاه شیطتنتهای دوست داشتنی خود نماید.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است…
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است.
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
اندروید Cupcake1/5
با معرفی نسخه ۵/۱، اسم Cupcake بین طرفداران اندروید پیچید و اولین آپدیت این سیستمعامل عرضه شد. این آپدیت نمای بهتری به اندروید داد ولی بعضی از بزرگترین ویژگیهای آن معرفی صفحه کلید لمسی و ویجتها بود. کپی و پِیست در مرورگر اینترنت، ضبط ویدئو، و آپلود ویدئو در Youtube چیزهای مهمیبه حساب میآمدند. صفحه کلید و ویجتها برخلاف ویژگیهای دیگر ـ که از آنها به طور روزمره استفاده نمیشد ـ بسیار مهم و ضروری به شمار میآمدند.
ویجتها در سیستمعاملهای دیگر مانند TouchWiz سامسونگ نیز وجود داشت اما هیچیک از آنها مانند اندروید جذاب نبود. همان طور که پیشبینی میشد، تولید و ارائه ویجتهای پرطرفدار کمی زمانبر بود، هم از نظر هماهنگی آنها با برنامهها و هم به لحاظ قابل دسترسی بودن آنها. اما بتدریج جای خود را بین مردم باز کردند و در واقع ویجتها یکی از مهم ترین نکاتی است که اندروید را از بقیه سیستمعاملها متمایز میکند.
ویجتها اطلاعات خوبی را در اختیار کاربر قرار میدهند که با یک نگاه قابل دیدن است و علاوه بر آن شما دیگر نیازی به باز کردن برنامه ندارید. بعضی اوقات کاربر به همه ویژگیهای یک برنامه نیازی ندارد و تمایل دارد اطلاعات مختصری را مورد استفاده قرار دهد. برای مثال ویجت آب و هوا به شما بالاترین و پایینترین دمای روز را نشان میدهد و اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، انگشت خود را به ویجت آب و هوا بزنید تا برنامه آب و هوا باز شود.
اندروید Donut1/6
نسخه۶/۱ اندروید،Donut نامگذاری شد. دونات آپدیت کوچکی بود، ولی چند تغییر قابل توجه داشت. جعبه جستجو، دوربین و برنامه گالری بازسازی شد و Android Market ظاهری جدید به خود گرفت. نوار جستجو، که در نسخههای قبل فقط برای جستجو در وب بود، حالا به کاربران اجازه میداد در گوشی خود نیز جستجو کنند. برای مثال، Bookmarkها، دفترچه تلفن، برنامهها و… از طریق نوار جستجو حتی از صفحه اول قابل دسترسی بودند.
تغییرات Android Market از همه بیشتر به چشم آمد. در نسخههای قبل ظاهر این برنامه مشکی و خاکستری بود در حالی که در این آپدیت، رنگ سفید و سبز نمای جدیدی به این برنامه داد. کارکردن با این برنامه کمی سادهتر و لذتبخشتر شد و برنامهها به سه بخش مجانی، پولی و تازه تقسیم شدند. شما میتوانید عکسهایی از هر برنامه دلخواه در این مارکت ببینید که این ویژگی واقعا مورد نیاز کاربران بود.
برنامه دوربین جدید با این که ظاهر چندان زیبایی نداشت، اما با این حال از نسخه قبلی آن بهتر بود. کاربران بسادگی میتوانستند وضعیت دوربین را از عکاسی به ضبط ویدئو تغییر دهند بدون آن که برنامه را ببندند و تنظیمات نیز در قسمت چپ صفحه زیر منوی کشویی قرار داشتند. با توجه به گزارشهای سایت Android Developer مدت زمان باز شدن برنامه دوربین ۳۹ درصد و زمان بین ۲ عکس ۲۸ درصد کمتر شد.
تنها بد شانسی دونات این بود که دستگاههای زیادی از آن استفاده نکردند و خیلی از گوشیها مانند HTC Hero مستقیماً از ۵/۱ به نسخه ۱/۲ جهش کردند. دونات آپگرید خوب و کوچکی بود که هنوز هم از سوی طرفداران آن استفاده میشود، اما برای دونات همین جا آخر خط بود.
اندروید Éclair 2/0
اندروید ۰/۲ که Eclair نامگذاری شد، گام بزرگی در تکامل این سیستمعامل به حساب میآید. این نسخه با گوشی Droid موتورولا خود را معرفی کرد و تولدی دوباره برای اندروید به وجود آورد و باعث جلب توجه همگان شد.
Eclair باعث تقویت روحیه اجتماعی اندروید شد. برنامهها میتوانستند خود را با Facebook و Twitter هماهنگ کنند (Sync) و به شما اجازه میدادند همه دوستان خود را از هر سایت و شبکه اجتماعی یکجا در اختیار داشته باشید. همچنین میتوانستید عکس دوستانتان را از این سایتها برای دفترچه تلفنتان استفاده کنید و اگر آنها در این سایتها عضو بودند، شما دیگر کسی را بدون عکس نمیدیدید. هدیه دیگر Eclair، منوی سریع کانتکت بود که با فشار دادن عکس هر کانتکت، منویی برای شما باز میشد و تمام راههای تماس با فرد مورد نظر را در اختیارتان قرار میداد. همچنین این نسخه از اندروید به نمای رابط کاربر، تحولی چشمگیر داد که در آن زمان برای رقابت با رقیبانی مانند iOS اپل، بیش از پیش به آن نیاز داشت. در قسمت دوربین نیز پیشرفت زیادی صورت گرفت، به گونهای که به کاربر امکاناتی مانند زوم دیجیتال، انتخاب منظره، افکتهای رنگی، فوکوس ماکرو و… را داد. اگر این امکانات در این نسخه اندروید ارائه نمیشد باید تا عرضه شدن Froyo صبر میکردیم، اما Eclair در این زمینه تحول قابل قبولی ایجاد کرد.
صفحه کلید مجازی اندروید نیز بخوبی با مالتی تاچ کنار آمد و امکانات دیگری مانند یک دیکشنری بهتر به آن اضافه شد. با این حال این صفحه کلیدی نبود که کاربر با آن احساس راحتی کند و هنوز ناتمام به نظر میرسید.
مرورگر اندروید هم دچار تغییراتی شد که ظاهر آن را جلوهای جدید داد. علاوه بر ۲ دکمه مثبت و منفی برای زوم، کاربر با ۲ بار لمس صفحه هم میتواند زوم کند. بوکمارکها هم از قابلیت نمایش تصاویر کوچک برخوردار شدند و علاوه بر این مرورگر از HTML5 نیز پشتیبانی میکرد.
یکی از برجسته ترین آپدیتهای Eclair، سیستم هدایتی Google Maps بود که از طریق GPS شما را همه جا از طریق ارتباط ماهواره به طور مجانی راهنمایی میکرد. در روز رو نمایی از این سرویس، سهام شرکت Garmin به میزان ۱۶ درصد و سهام شرکت TomTom نیز ۲۱ درصد کاهش یافت.
اندروید ۱/۲:
با معرفی نکزوس وان، اندروید دومین مرحله تحول اکلیر را وارد بازار کرد. در این نسخه، صفحه اصلی یا Homescreen به زیبایی هرچه تمامتر تغییر کرده است. نسخه ۱/۲، همان اکلیر است با کمیزرق و برق بیشتر. تصاویر پسزمینه انیمیشنی در این سیستمعامل معرفی شدند که در هیچ سیستمعاملی به این زیبایی دیده نشده بودند، ولی بجز این ظاهر بینظیر، متاسفانه فایده دیگری نداشتند.
اندروید ۱/۲، ۵ صفحه اصلی در اختیار شما قرار میدهد در حالی که در نسخههای قبل شما حداکثر قادر به ایجاد ۳ صفحه بودید. اندروید ۱/۲ شیوه جدیدی برای پیدا کردن مکان صفحات دارد. علاوه بر صفحههای بیشتر، نقطههای کوچکی در ۲ طرف دکمه منو قرار دارد که به شما میگوید در کدام صفحه قرار دارید و اگر انگشت خود را روی آن نگه دارید تصویر کوچکی از هر صفحه در پایین صفحه نمایش به شما نشان میدهد.
نکزوس وان همچنین اولین دستگاهی بود که قابلیت جستجوی صوتی را که در نسخههای قبل دیده میشد توسعه داد. با این قابلیت، گوشی شما صوت را به نوشته تبدیل میکند و هر جا که به نوشتن احتیاج داشته باشید کار میکند. یک دکمه میکروفن روی صفحه کلید اضافه شده است که به شما اجازه میدهد به جای نوشتن، حرف بزنید که پست الکترونیک، اس ام اس، جستجو و هر جای دیگر که بخواهید به کمکتان میآید.
افکتهای سهبعدی هم از دیگر نکات قابل توجه اندروید ۱/۲است. برای دیدن برنامهها کافی است دکمه منوی پایین صفحه را فشار دهید ؛ برنامهها از چهار گوشه صفحه وارد میشوند و با جستجو بین آنها افکت سهبعدی آبشار خودنمایی میکند. گالری عکسها هم از افکتهای سهبعدی جذابی برخوردار شده است. با کمک Coolris، گوگل گالری جدید خود را توسعه داد که یکی از بهترین گالریهای موجود در سیستمعاملها به حساب میآید. در این میان جای خالی چنین افکتهایی در برنامه پخش موسیقی بیش از پیش حس میشد.
اندروید ۱/۲: آپدیت ۱ ( مالتی تاچ)
اکلیر هنوز اینجاست! هنوز یک ماه از تولید نکزوس وان نگذشته بود که گوگل آپدیت اکلیر را به این گوشی معرفی کرد. این آپدیت احتمالا کوچکترین آپدیت گوگل به شمار میآمد، اما با خود یکی از مهمترین ویژگیها را به همراه داشت.
ویژگی مالتی تاچ با این آپدیت ارائه شد و از این به بعد گوشیهای اندروید میتوانستند در برنامههایی مثل نقشه، گالری، مرورگر اینترنت و… از آن استفاده کنند. این ویژگی از روز اول به کاربران آیفون اجازه میداد از بیش از یک انگشت روی صفحه نمایش استفاده کنند، که یکی از نقاط قوت و برتری آن نسبت به اندروید به حساب میآمد و اکنون اندروید نیز در این زمینه صاحب سبک شده بود. مالتی تاچ در اندروید بخوبی عمل میکند و باعث جلب توجه بسیاری از کاربران آیفون شده است.
این آپدیت همچنین Google Goggles را به برنامههای نصب شده اضافه کرد و Google Maps نیز به نسخه ۴/۳ آپدیت شد که ویژگیهای جدیدی همراه داشت.
در آخر، این آپدیت سعی داشت مشکل تقریباً قدیمیاتصال۳G را حل کند. بعضی از کاربران پیشرفتهایی را در این زمینه گزارش دادند، اما بسیاری از آنها فرق چندانی را مشاهده نکردند. گوگل و T-Mobile از آن به بعد راه حلی برای این مشکل پیدا نکردهاند.
اندروید ۲/۲: Froyo
اندروید ۲/۲ Froyo رقابت بین سیستمعاملهای موبایل را تا حد زیادی بالا برد. با ارائه این آپدیت، اندروید تقریبا بیرقیب به حضور خود ادامه میدهد. با این که iOS اپل ظاهر بسیار جذابی به خود گرفته است و از ویژگیهای جدیدی برخوردار است، فرویو در بیشتر زمینهها از آن بهتر عمل میکند. حرف زدن راجع به این سیستمعامل در این قسمت کافی به نظر نمیرسد و ما فقط به بررسی اجمالی آن میپردازیم.
فرویو سرعتی باور نکردنی را به وسیله کامپایلر JIT و Java V8 عرضه میکند. با کامپایلر JIT برنامهها سریعتر اجرا میشوند و سیستمعامل نیز به همین صورت سریعتر عمل میکند. موتور Java V8، که در مرورگر اینترنتی گوگل (کروم) استفاده شده است، استفاده از صفحات وب را در همه برنامهها به سریعترین حد ممکن میرساند.
فرویو از امکانات ارتباطی، تمام استفاده ممکن را میکند، برای مثال شما میتوانید گوشی خود را به یک سرویسدهنده اینترنتی تبدیل کنید و دستگاههای دیگر میتوانند یا اتصال وایرلس به آن از اینترنت استفاده کنند. یکی از ویژگیهایی که همه منتظر ظهور آن بودند، پشتیبانی از Adobe Flash است که در این نسخه اندروید در قسمت Android Market یافت میشود و عملکرد خوبی دارد. ادوبی و گوگل با این کار ثابت کردند که تکنولوژی رسانهای قدرتمند در گوشیهای تلفن همراه قابل راه اندازی است و بخوبی جوابگوی نیاز کاربران است.
در فرویو شما میتوانید برنامههای دلخواه خود را به کارت microSD گوشی خود منتقل کنید. صفحه اصلی کمیتغییر ظاهری پیدا کرده است و ویجتهای جدید به آن اضافه شده و گالری عکس نیز کمی بهبود یافته است. در جای جای این سیستمعامل ویژگی جدید دیگری نیز وجود دارد که شما را از انتخاب آن راضی میکند.
اندروید ۳/۲: Gingerbread
جینجر برد، قدم بعدی گوگل به سمت تسلط بر دنیای گوشیهای تلفن همراه، با معرفی نکزوس اس سامسونگ ظاهر شد. سامسونگ با سخت افزار قدرتمند خود به زیبایی قدرت این سیستمعامل را نشان داد. گوگل وعدههای زیادی را در این نسخه اندروید محقق کرد که شامل بهبود عملکرد بازیها، رابط کاربر و کیبورد جدید، عمر باتری بیشتر و عملکرد بهتر و… میشد. رابط کاربر ظاهری تیره به خود گرفته و با رنگهای روشن سبز و نارنجی تزیین شده است. این رنگ پسزمینه تیره باعث میشود عمر باتری افزایش یابد، چراکه صفحههای نمایشی که پایه آن OLED است برای پردازش پیکسلهای سیاه برق مصرف نمیکنند. جینجر برد برای دستگاههای با کیفیتی مثل نکزوس اس طراحی شده است و در صفحههای نمایش با کنتراست بالا بیشترین بازده را دارد. به صفحه کلید جدید دکمه مخصوص کاراکترها اضافه شده و فاصله بین کلیدها کمتر شده است که تایپ کردن با آن را آسانتر و سریعتر میکند.
در نسخههای قبلی بعضی از برنامههایی که در پسزمینه سیستمعامل باز بودند عمر باتری را کم میکردند، اما جینجر برد برنامههایی را که در پسزمینه اجرا میشوند و نیازی به آنها نیست میبندد. بنابراین از پردازشگر کمتر استفاده میشود و وقتی که از گوشی تلفن همراه استفاده نمیکنید، باتری بسیار کمیمصرف میکند. با حضور موفق تبلتها، گوگل سیستمعامل جدید خود را برای آنها نیز طراحی کرد که با اسم Android Honeycomb3/0عرضه شد. این آپدیت آن گونه که انتظار میرفت تغییرات زیادی ارائه نکرد. پیش بینی میشود گوگل در آپدیت بعدی خود تغییرات بیشتری را مخصوصا در زمینه پردازش گرافیکی لحاظ کند. در حال حاضر بیشتر کاربران اندروید ـ که حدودا ۶۰ درصد کاربران هستند ـ از سیستمعامل ۲/۲ فرویو استفاده میکنند و بقیه به ترتیب از ۱/ ۲اکلیر با ۲۹ درصد، ۶/۱ دونات با ۸/۴ درصد، ۵/۱ کاپکیک با ۳ در صد و جینجر برد با ۲ درصد، استفاده میکنند.
حق امتیاز آندروید به صورت اپن سورس بر اساس حق امتیاز آپاچی یا Apache License ارائه میگردد. بر این اساس شرکتهای عضو اتحادیه میتوانند با دسترسی به کدهای اصلی آندروید آن را مطابق دلخواه خود تغییر دهند و کد تغییر یافته را بدون عودت دادن برای خود حفظ کنند.
ویرایشهای آندروید با طعم شیرینیجات و دسرها!
گوگل ویرایشهای گوناگون آندروید را علاوه بر شماره ویرایش با نام یک شیرینی یا دسر معرفی میکند. این نام البته از ترتیب حروف الفبا برای حرف اول آن نام نیز پیروی میکند به گونهای که ویرایشهای منتشر شده آندروید تا به امروز به این نامها بودهاند:
Cupcake که نوعی کیک کوچک شبیه به کیک یزدی ایرانی است ولی با اندازهای کمی بزرگتر برای ویرایش ۵/۱ آندروید، Donut که در ایران هم به همان نام شهرت دارد و نوعی پیراشکی محسوب میشود، برای ویرایش ۶/۱، Éclair که نوعی شیرینی خامهای است شبیه به لطیفه ولی با اندازه بزرگتر برای ویرایشهای ۲ و ۱/۲، Froyo (مخفف Frozen yogurt ) نوعی دسر است که با ماست یخ زده تهیه میشود برای ویرایش ۲/۲٫ نام ویرایش بعدی آندروید هم Gingerbread یا نان زنجفیلی گذاشته شده است. همان گونه که مشاهده میشود ترتیب نامهای شرینیها و دسرها بر اساس حروف الفبا است. حالا که طعم این ویرایشها را چشیدیم شاید بهتر باشد سری هم به ویژگیهای فنی آنها بزنیم.
آندروید نسخه ۵/۱ یا Cupcake
نسخه ۵/۱ آندروید نخستین نسخهای بود که به طور رسمی منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۷ بود. از جمله قابلیتهایی که در این ویرایش گنجانده شده بود، باید به موارد زیر اشاره کرد:
• امکان ضبط فیلم از طریق دوربین فیلمبرداری آن
• فرستادن فیلم به سایت Youtube و عکس به سایت Picasa به صورت مستقیم از روی گوشی
• صفحه کلید مجازی با قابلیت پیشبینی کلمات وارد شده
• پشتیبانی از پخش استریوی موسیقی از طریق بلوتوث (A2DP) و کنترل پخش موسیقی یا ویدیو از طریق بلوتوث (AVRCP). • قابلیت اتصال اتوماتیک به دستگاههای بلوتوث
• امکان شخصیسازی صفحه اصلی با استفاده از ویجتها و یا پروندههای شخصی
• جابجایی انیمیشنی تصاویر به هنگام عوض شدن صفحات
آندروید نسخه ۶/۱ یا Donut
در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۹ آندروید نسخه ۶/۱ یا دونات منتشر شد. این نسخه آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۲۹ بود و قابلیتهای زیر را به آندروید افزود:
• بهبود در سرویس آندروید مارکت
• رابط کاربری یکپارچه برای دوربین عکسبرداری، دوربین فیلمبرداری و گالری تصاویر
• امکان انتخاب چند عکس برای پاک کردن در منوی گالری
• بهروزرسانی ویژگی جستوجوی صوتی
• بهروزرسانی ویژگی جستوجو با قابلیت جستوجو در موارد نشانهگذاری شده (Bookmarks)، تاریخچه (History)، اسامی (Contacts) و وب از صفحه اصلی (Home Screen)
• پشتیبانی از تکنولوژیهای بهروز شده CDMA/EVDO، ۸۰۲٫۱x، VPN و موتور Text to speech
• پشتیبانی از رزولوشن WVGA برای صفحه نمایش
• افزوده شدن قابلیتهای حرکتی در سیستم عامل و ابزار برنامهنویسی برای برنامهنویسان
نسخ ۲ و ۱/۲ یا Éclair
هر دو نسخه ۲ و ۱/۲ آندروید مانند نسخه ۶/۱ مبتنی بر کرنل لینوکس ۲٫۶٫۲۹ طراحی شدهاند. آندروید ویرایش ۲ در ۲۶ اکتبر ۲۰۰۹ معرفی شد. در سوم دسامبر ۲۰۰۹ SDK نسخه ۲٫۰٫۱ معرفی شد و SDK ویرایش ۱/۲ در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ منتشر گردید. اهم امکانات اضافه شده در این نسخ به شرح زیر هستند:
• سرعت سختافزاریِ بهبود یافته
• ویژگی چند لمسی Multi Touch
• پشتیبانی از رزولوشنهای بیشتر برای صفحه نمایش
• رابط کاربری بهروزرسانی شده
• مرورگر اینترنتی با قابلیت پشتیبانی از HTML5
• دفترچه تلفن بهروزرسانی شده
• گوگل مپ نسخه ۳٫۱٫۲
• پشتیبانی از Microsoft Exchange
• افزوده شدن امکان فلاش داخلی برای دوربین
• افزوده شدن زوم دیجیتال دوربین
• بهروزرسانی صفحه کلید مجازی
• پشتیبانی از بلوتوث نسخه ۱/۲
• اضافه شدن قابلیت کاغذ دیواریهای متحرک
• اضافه شدن امکان ارسال فایل با استفاده از بلوتوث
نسخه ۲/۲ یا Froyo
آندروید نسخه ۲/۲ در ۲۰ مه ۲۰۱۰ معرفی شد. این ویرایش آندروید مبتنی بر کرنل لینوکس نسخه ۲٫۶٫۳۲ است و قابلیتهای زیر به آن اضافه شده است:
• افزایش سرعت سیستم عامل، حافظه و عملکرد سیستم بین ۲ تا ۵ برابر نسخه ۲
• افزایش سرعت اجرای برنامههای کاربردی با استفاده از تکنیکهای JIT
• اضافه شدن موتور جاوا اسکریپت V8 کروم به مرورگر اینترنتی
• افزایش پشتیبانی از Microsoft Exchange با قابلیتهایی چون سیاست حریم شخصی بهروز شده، همسانسازی تقویم و …)
• آندروید مارکت بهروز شده با قابلیت بهروزرسانی خودکار برنامههای کاربردی
• شمارهگیری صوتی و انتقال دفترچه تلفن از طریق بلوتوث
• امکان نصب برنامههای کاربردی بر روی حافظههای جانبی
• پشتیبانی از فلش نسخه ۱/۱۰ • بهبود عملکرد دوربین در حالتهای عکس و فیلمبرداری
در انتظار نان زنجفیلی
هر چند نام ویرایش بعدی آندروید منتشر شده است ( Gingerbread یا نان زنجفیلی) ولی هنوز خبر موثقی از شماره ویرایش بعدی و امکانات آن منتشر نشده است. باید تا زمستان صبر کرد و دستپخت گوگل را بار دیگر و این بار در پخت نان زنجفیلی امتحان کرد.
میزان محبوبیت نسخههای مختلف آندروید
آخرین آمار منتشره از سوی گوگل در خصوص میزان محبوبیت نسخ مختلف آندروید نشان می دهد که طعم شیرینی خامهای برای کاربران دلچسبتر بوده است. عمدهترین دلیل این امر هم ارائه نسخه بروزرسانی به ویرایش ۱/۲ از سوی موتورولا برای پرطرفدارترین گوشی آندروید یعنی دروید بوده است.
بر اساس آمار مننتشر شده، در هفته منتهی به شانزدهم ژوئن ۲۰۱۰، نیمی از گوشیهای آندروید موجود در بازار به سیستم عامل نسخه ۱/۲ یا همان Éclair مجهز بودهاند و پس از آن نسخه ۶/۱ با ۲۵ درصد محبوبترین نسخه بوده است که با فاصله کمی به نسبت نسخه ۵/۱ در جایگاه دوم قرار گرفته است. سایر نسخ آندروید هم در مقایسه با این سه نسخه سهمی بسیار ناچیز دارند بگونهای که مجموع سهم بازار سایر نسخ آندروید تنها ۵/۰ درصد سهم بازار را تشکیل میدهد.
سرعت انتشار ویرایشهای آندروید فرصتها و تهدیدها
آندروید با سرعت اعجابآوری در حال پیشرفت است. در کمتر از ۱ سال و از سپتامبر ۲۰۰۹ چهار ویرایش اصلی این سیستم عامل یعنی ویرایشهای ۶/۱، ۲، ۱/۲ و ۲/۲ منتشر شده است. این امر باعث شده تا تنها برخی از شرکتها که به طور متمرکز و با تمام توان بر روی این سیستم عامل کار میکنند، مانند موتورولا و HTC، بتوانند همگام با ارائه ویرایشهای جدید آندروید گوشیهای خود را بهروز کنند ولی سایر شرکتها رفته رفته در حال عقب افتادن از این قافله هستند. به عنوان مثال باید به شرکت سونی اریکسون اشاره کرد.
این شرکت نخستین گوشی آندرویدی خود را با نام XPERIA X10 که مبتنی بر آندروید نسخه ۶/۱ است، به بازار معرفی کرد. سونی اریکسون رابط کاربری ویژه خود و امکانات ابتکاری فراوانی به X10 افزوده است. اوایل بهار سال جاری سونی اریکسون با خوشحالی اعلام کرد که قصد دارد تا پایان سال جاری میلادی گوشیهای X10 خود را با نسخه ۱/۲ آندروید بهروزرسانی کند. کمتر از دو هفته بعد نسخه ۲/۲ آندروید منتشر شد و شرکتهای موتورولا و گوگل در همان زمان اعلام کردند که گوشیهای دروید و نگزوس وان خود را تا یک ماه بعد به آندروید ۲/۲ مجهز خواهند ساخت.
اتفاقی که شاید ۶ ماه بعد برای X10 سونی اریکسون بیفتد! چنین وضعیتی برای شرکتهای بزرگی چون سامسونگ و الجی نیز وجود دارد. این شرکتها هم هنوز نتوانستهاند سرعت واکنش خود را با سرعت سرسامآور پیشرفت آندروید هماهنگ سازند. در صورتی که این شرکتها نتوانند به چنین هماهنگی دست یابند، شکاف بین تولیدکنندگان پیشروی آندروید یعنی موتورولا و HTC با بقیه بسیار بیشتر خواهد شد.
در هر حال به نظر میرسد گوگل باید فکری به حال فاصله ایجاد شده بین رقبا بکند وگرنه بروز این ناهماهنگی بازار را نیز دچار آشفتگی خواهد کرد. همان گونه که در سطور پیشین نیز ذکر شد در حالی که گوگل خود را برای ارائه نان زنجفیلی یعنی نسخه بعد از ۲/۲ آندروید آماده میکند، هنوز نیمی از دستگاههای آندروید فعال، از نسخههای پایینتر از ۱/۲ استفاده میکنند و این بدان معنا است که گوگل بسیار سریعتر از یارانش در اتحادیه Open Handset Alliance حرکت کرده است و آنها نتوانستهاند خود را با آن همراه سازند.
سهم بازار آندروید
سهم بازار آندروید در مقایسه با سایر سیستمهای عامل تلفنهای هوشمند، رشد اعجابآور آندروید را نشان میدهد. آندروید برای نخستین بار در سه ماهه اول سال ۲۰۱۰ توانست گوشیهای بیشتری از مهمترین رقیب خود یعنی اپل به فروش برساند. برخی کارشناسان بر این باور هستند که اگر گوگل موفق شود اپل را از پیش روی خود بردارد RIM سیمبین را نیز پشت سر خواهد گذاشت. گروهی از کارشناسان، استراتژی آندروید در مقابله با اپل را با استراتژی مایکروسافت در اوایل دهه ۱۹۷۰ مقایسه میکنند.
جایی که مایکروسافت توانست با فروش حق امتیاز استفاده از سیستم عامل خود به سایر شرکتها به سلطه مکینتاش خاتمه دهد و حالا گوگل به همین استراتژی و به کمک بزرگترین تولید کنندگان تلفن همراه مانند سامسونگ، الجی، سونی اریکسون، موتورولا و اچ تی سی، قصد دارد روند رشد آیفون اپل را متوقف سازد و به نظر میرسد تا حد زیادی هم موفق بوده است. بر اساس آمار ارائه شده توسط شرکت Admob در آوریل ۲۰۱۰ تعداد کل گوشیهای آیفون موجود در بازار ایالات متحده آمریکا ۷/۱۰ میلیون دستگاه بوده است. این در حالی است که تعداد گوشیهای مبتنی بر آندروید ۷/۸ میلیون دستگاه بوده است.
ذکر این نکته ضروری است که نخستین گوشی آیفون در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۷ به بازار عرضه شد در حالی که نخستین گوشی مبتنی بر آندروید بیش از یک سال بعد و در اکتبر ۲۰۰۸ روانه بازار شد. اما به غیر از اپل بقیه رقبا نیز از دست آندروید جان به در نبردهاند. آندروید در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ توانست سهم بازار خود را از ۶/۱ درصد در مدت زمان مشابه در سال گذشته به ۶/۹ درصد برساند و با پشت سر گذاشتن ویندوز موبایل و لینوکس در رده چهارم پرطرفدارترین سیستم عامل تلفنهای همراه هوشمند قرار گیرد.
با اقبال بیشتر سایر تولید کنندگان به گوشیهای آندروید به نظر میرسد روند رشد این سیستم عامل نه تنها کند نگردد بلکه شتاب بیشتری نیز پیدا کند. تاکنون بالغ بر ۶۱ مدل دستگاه مبتنی بر آندروید با ۲۱ برند مختلف تولید شده است. بنابر آخرین گزارشها در حال حاضر هر روز یکصدهزار گوشی مبتنی بر آندروید به فروش میرسد. با نرخ کنونی گوگل ۳۶ میلیون گوشی در سال به فروش خواهد رساند. این رقم زمانی معنا پیدا میکند که بدانیم شرکت اچ تی سی، چهارمین تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند در جهان سالانه ۱۷ میلیون گوشی تلفن همراه به فروش میرساند. اچ تی سی پیش از این ۷۰ درصد گوشیهای مبتنی بر آندروید را تولید میکرد.
رقمی که اکنون به زحمت به ۵۰ درصد میرسد. با نرخ کنونی و در صورت ثابت ماندن نرخ فروش آیفون، آندروید خواهد توانست اپل را نیز پشت سر گذاشته و خود را به عنوان تهدیدی جدی برای RIM مطرح کند. شرکتهای بزرگ تولید تلفن همراه اعلام کردهاند قصد دارند تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید خود را شتاب بخشند. فعالترین تولیدکننده گوشیهای مبتنی بر آندروید یعنی موتورولا اعلام کرده تا پایان سال جاری میلادی ۲۰ مدل گوشی مبتنی بر آندروید به بازار عرضه خواهد کرد. شرکت الجی هم اعلام کرده است قصد دارد همین تعداد گوشی را تا پایان سال جاری با سیستم عامل آندروید به بازار عرضه نماید.
سامسونگ دومین تولیدکننده تلفنهای همراه در جهان هم اعلام کرد نیمی از گوشیهای تلفن همراه هوشمند این شرکت در سال ۲۰۱۰ مبتنی بر آندروید خواهند بود. بقیه تولیدکنندگان هم هر روز علاقه بیشتری به تولید گوشیهای تلفن همراه مبتنی بر آندروید از خود نشان میدهند. با این اوصاف انتظار میرود آندروید بتواند جهشی شگرف در سهم بازار را رقم زند.
دستگاههای شاخص مبتنی بر آندروید
در بین شرکتهای تولید کننده تلفنهای همراه هوشمند مبتنی بر آندروید دو شرکت موتورولا و HTC تحرک بسیار گستردهتری به نسبت سایر رقبا دارند. موتورولا که زمانی دومین تولیدکننده تلفن همراه جهان بود، پس از زیاندهی در دورههای مالی متوالی و کاهش چشمگیر سهم بازار در موقعیتی بحرانی قرار گرفته بود، با تغییر ناگهانی استراتژی خود و کنار نهادن سایر سیستمهای عامل تلفن همراه از قبیل ویندوز موبایل، سیمبین و لینوکس موبایل، تمامی تلاش خود را بر طراحی گوشیهای مبتنی بر آندروید معطوف ساخت.
این شرکت توانست با استراتژی جدید خود چندین مدل گوشی هوشمند مبتنی بر آندروید به فروش برساند و با این کار پس از مدتها سودآوری را تجربه کند. موتورولا رابط کاربری ویژه آندروید مختص به خود را با نام MOTOBLUR طراحی کرده و بر روی گوشیهای خود قرار داده است. به نظر میرسد با توجه به توانمندیهای این شرکت که خالق تلفن همراه به شمار میرود، بتوان از هم اکنون موتورولا را طلایهدار آندروید دانست. در خصوص HTC هم باید گفت هر چند این شرکت به موازات تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید به تولید گوشیهای با سیستم عامل ویندوز موبایل هم میپردازد ولی رفته رفته، توان خود را بیشتر بر تولید گوشیهای مبتنی بر آندروید هدایت میکند.
HTC علاوه بر تولید گوشی با برند خود به تولید گوشیهای با برند سایر شرکتها هم میپردازد و گوشی نگزوس وان شرکت گوگل یکی از همین نمونهها است. گوگل تولید نخستین گوشی با نام تجاری خود را پس از اینکه شرکت سونی اریکسون از تولید آن با برند گوگل سر باز زد به HTC سپرد. بنابر آخرین آمار ارائه شده از سوی AdMob بر اساس اطلاعات ترافیک دیتای ماه مارس ۲۰۱۰، چیزی در حدود یک سوم تلفنهای همراه فعال مبتنی بر آندروید، مدل دروید شرکت موتورولا هستند. پس از دروید گئشیهای مدل Hero با ۱۹ درصد، Dream یا همان T-Mobile G1 با ۱۱ درصد و Magic هم با ۱۱ درصد در ردههای بعدی قرار دارند.
آندروید مارکت
آندروید مارکت سرویس فروش نرمافزارهای کاربردی برای گوشیهای آندروید است. یک برنامه کاربردی ویژه آندروید مارکت به صورت از پیش بارگذاری شده بر روی گوشیهای آندروید نصب گردیده و به کاربران امکان میدهد نرمافزارهای مورد نیاز خود را خریداری و دانلود کنند. البته تمامی نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت فروشی نیستند بلکه بیش از نیمی از نرمافزارهای موجود در آندروید مارکت به صورت رایگان عرضه میشوند و از این نظر آندروید بیشترین درصد نرمافزارهای رایگان را در بین تمامی سیستمهای عامل تلفنهای همراه هوشمند در اختیار کاربران قرار میدهد.
هر برنامهنویس با ثبت نام، امکان فروش برنامههای خود در آندروید مارکت را دارد. ۷۰ درصد از مبلغ فروش برنامههای کاربردی به برنامهنویس تعلق میگیرد و ۳۰ درصد مابقی بین اپراتورها توزیع میشود. بر اساس سیاستهای گوگل در حال حاضر تمامی برنامه نویسان عضو پروژه آندروید از سراسر جهان میتوانند برنامههای کاربردی رایگان خود را از طریق آندروید مارکت در ۴۶ کشور عرضه کنند. برای اینکار کافی است برنامه نویسان فرمی مختصر را تکمیل کرده و البته ۲۵ دلار حق عضویت هم به گوگل بپردازند.
ولی تنها برنامهنویسان ساکن در نه کشور اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، اسپانیا، انگلستان و ایالات متحده آمریکا میتوانند برنامههای خود را برای فروش در ۱۳ کشور استرالیا، اتریش، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، نیوزلند، اسپانیا، سوییس، انگلستان و ایالات متحده آمریکا در معرض بازدید خریداران قرار دهند و سایر کشورها امکان مشاهده و خرید برنامههای غیر رایگان را ندارند.
نکته جالب توجه در این زمینه عدم حضور حتی یک کشور از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (به غیر از اسرائیل) در لیست چهل و شش کشوری است که امکان دسترسی به آندروید مارکت را دارند! این در حالی است که گوشیهای مجهز به آندروید از سوی اغلب شرکتهای بزرگ از جمله موتورولا، HTC، سونی اریکسون و ال جی در این منطقه مدتها است که به بازار عرضه شدهاند.
تعداد برنامههای کاربردی موجود در آندروید مارکت تاکنون نزدیک به ۵۰۰۰۰ بوده است این در حالی است که برنامههای کاربردی موجود در iTune برای گوشی آیفون به ۱۷۵۰۰۰ برنامه بالغ میشود و از این منظر به نظر میرسد که آندروید راهی دراز برای سبقت گرفتن از آیفون در پیش دارد. ولی در هر حال باید این نکته را هم در نظر داشت که هرچند تعداد برنامههای کاربردی نشانگر اقبال برنامهنویسان به پلت فرم موردنظر است، ولی تعداد بسیار زیاد برنامهها برای کاربران همیشه هم خوب نیست.
چرا که آنان را مجبور میسازد تا جستجویی سخت و طاقت فرسا را برای دستیابی به برنامه مورد علاقه خود تجربه کنند. گوگل کوشیده است دسترسی به برنامههای کاربردی آندروید را به شدت محدود ساخته و تمامی دسترسی کاربران را از طریق نرمافزار آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی کاربران کانالیزه نماید. گوگل تا بدانجا پیش رفته است که حتی دسترسی به اطلاعات و امکان جستوجوی برنامههای کاربردی آندروید از وب سایت رسمی آندروید مارکت از طریق کامپیوترهای شخصی، امکانپذیر نیست.
از طرف دیگر عدم امکان نصب نرمافزارهای دانلود شده بر روی کارت حافظه محدودیت دیگری است که کاربران برای دانلود برنامهها از هر جای دیگری به غیر از آندروید مارکت با آن مواجه هستند. اما هنوز هم راههایی برای دور زدن گوگل برای دستیابی به برنامههای کاربردی وجود دارد. بسیاری از برنامهنویسان از جمله شرکتهای تولید برنامههای کاربردی نسخه قابل نصب برنامههای خود را علاوه بر آندروید مارکت از طریق وب سایتهای خود نیز در اختیار کاربران قرار میدهند.
علاوه بر این برخی وبسایتها اقدام به جمعآوری و در اختیار قراردادن برنامههای کاربردی پرطرفدار آندروید نمودهاند. نمونهای از این سایتها Androlib و Androidzoom هستند. همچنین با نصب یک نرمافزار بر روی گوشی خود امکان خواهید یافت برنامههای دانلود شده بر روی کارت حافظه خود را بر روی گوشی نصب نمایید.
اگرچه با استفاده از راههایی که گفته شد امکان نصب برخی نرمافزارها بر روی گوشی خود را خواهید داشت، ولی باید اذعان کرد که اغلب برنامههای آندروید به ویژه برنامههای اصلی آن که توسط خود گوگل طراحی شدهاند، مانند نقشههای گوگل یا برنامه گاگلز (Goggles) تنها از طریق آندروید مارکت قابل دسترسی هستند. پس اگر می خواهید به برنامه های کاربردی اصلی آندروید دسترسی داشته باشید، باید از آندروید مارکت نصب شده بر روی گوشی خود استفاده کنید.
آندروید و گوگل تی وی
خوب اگر فکر کردهاید که کار شما با آندروید تمام شده است سخت در اشتباه هستید. اگر کار شما هم با آندروید تمام شده باشد، کار آندروید با شما تمام نشده است. بله این آدم آهنی سبز رنگ پس از رسوخ در تلفنهای همراه شما قصد دارد وارد تلویزیونهای شما هم بشود. به چشمان خود شک نکنید. درست خواندهاید آندروید به زودی در تلویزیونهای شما نیز خواهد بود. در همایش Google I/O در ماه مه ۲۰۱۰ شرکتهای گوگل، سونی، اینتل، لاجیتک، بست بای، ادوبی و دیش نتورک از عرضه تلویزیونهای مبتنی بر آندروید خبر دادند.
تلویزیونهایی که به طور بیسیم به اینترنت متصل میشوند و علاوه بر اینکه امکان اتصال به شبکههای آنلاین پخش فیلم را دارند، از برنامههای کاربردی که برای نصب بر روی این تلویزیونها تهیه میشوند نیز بهره خواهند برد.
آینده آندروید
مسلماً تب آندروید به این زودی فروکش نخواهد کرد. هجوم بیسابقه شرکتها برای تولید محصولات مبتنی بر آندروید رفته رفته طیف گستردهتری از محصولات شامل تلفن همراه، تلویزیون، نتبوک و تبلت را در بر میگیرد. به نظر میرسد همه چیز به کام آندروید است و به سختی میتوان تصور کرد سیطره این پدیده به سادگی قابل شکستن باشد. آدم آهنی بازیگوش سبز رنگ ما در مدت زمان کوتاهی که از تولدش میگذرد، نشان داده هر روز به دنبال غافلگیر کردن ما و سرک کشیدن به یکی دیگر از وسایل الکترونیکی ماست تا آن را نیز جولانگاه شیطتنتهای دوست داشتنی خود نماید.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است…
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
پس از معرفی نسل اول گوشیهای اندروید، این سیستمعامل راه زیادی پیموده تا ویژگیها و کاراییهای امروزه را در اختیار شما قرار دهد. نسل اول اندروید فاقد ویژگیهایی بود که در گوشیهای هوشمند دیگر عرضه میشد و تا حدودی ناتمام به نظر میرسید. از آن دوران زمان زیادی گذشته و این محصول گوگل به جایی رسیده است که به رقیبی سرسخت برای آیفون، که زمانی بین گوشیهای هوشمند رتبه اول را داشت، تبدیل شده است.
در حال حاضر اندروید، نسخه ۲/۲ را که Froyo نامگذاری کرده است، در اختیار ما قرار میدهد که دستگاههایی را که از آن استفاده میکنند، سریعتر و قدرتمندتر از همیشه میسازد. به علاوه نسخه جدیدتری نیز بتازگی معرفی شده است که آن را Gingerbread2/3/3 نامگذاری کردهاند. این نسخه اندروید ۲۴ فوریه به بازار عرضه شده و در واقع بزودی جای Froyo را میگیرد. همچنین برای تبلتها نیز نسخهHoneycomb3/0/1 به بازار عرضه شده است. در اینجا روند تدریجی تکامل اندروید را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار میدهیم.
اندروید Cupcake1/5
با معرفی نسخه ۵/۱، اسم Cupcake بین طرفداران اندروید پیچید و اولین آپدیت این سیستمعامل عرضه شد. این آپدیت نمای بهتری به اندروید داد ولی بعضی از بزرگترین ویژگیهای آن معرفی صفحه کلید لمسی و ویجتها بود. کپی و پِیست در مرورگر اینترنت، ضبط ویدئو، و آپلود ویدئو در Youtube چیزهای مهمیبه حساب میآمدند. صفحه کلید و ویجتها برخلاف ویژگیهای دیگر ـ که از آنها به طور روزمره استفاده نمیشد ـ بسیار مهم و ضروری به شمار میآمدند.
ویجتها در سیستمعاملهای دیگر مانند TouchWiz سامسونگ نیز وجود داشت اما هیچیک از آنها مانند اندروید جذاب نبود. همان طور که پیشبینی میشد، تولید و ارائه ویجتهای پرطرفدار کمی زمانبر بود، هم از نظر هماهنگی آنها با برنامهها و هم به لحاظ قابل دسترسی بودن آنها. اما بتدریج جای خود را بین مردم باز کردند و در واقع ویجتها یکی از مهم ترین نکاتی است که اندروید را از بقیه سیستمعاملها متمایز میکند.
ویجتها اطلاعات خوبی را در اختیار کاربر قرار میدهند که با یک نگاه قابل دیدن است و علاوه بر آن شما دیگر نیازی به باز کردن برنامه ندارید. بعضی اوقات کاربر به همه ویژگیهای یک برنامه نیازی ندارد و تمایل دارد اطلاعات مختصری را مورد استفاده قرار دهد. برای مثال ویجت آب و هوا به شما بالاترین و پایینترین دمای روز را نشان میدهد و اگر به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، انگشت خود را به ویجت آب و هوا بزنید تا برنامه آب و هوا باز شود.
اندروید Donut1/6
نسخه۶/۱ اندروید،Donut نامگذاری شد. دونات آپدیت کوچکی بود، ولی چند تغییر قابل توجه داشت. جعبه جستجو، دوربین و برنامه گالری بازسازی شد و Android Market ظاهری جدید به خود گرفت. نوار جستجو، که در نسخههای قبل فقط برای جستجو در وب بود، حالا به کاربران اجازه میداد در گوشی خود نیز جستجو کنند. برای مثال، Bookmarkها، دفترچه تلفن، برنامهها و… از طریق نوار جستجو حتی از صفحه اول قابل دسترسی بودند.
تغییرات Android Market از همه بیشتر به چشم آمد. در نسخههای قبل ظاهر این برنامه مشکی و خاکستری بود در حالی که در این آپدیت، رنگ سفید و سبز نمای جدیدی به این برنامه داد. کارکردن با این برنامه کمی سادهتر و لذتبخشتر شد و برنامهها به سه بخش مجانی، پولی و تازه تقسیم شدند. شما میتوانید عکسهایی از هر برنامه دلخواه در این مارکت ببینید که این ویژگی واقعا مورد نیاز کاربران بود.
برنامه دوربین جدید با این که ظاهر چندان زیبایی نداشت، اما با این حال از نسخه قبلی آن بهتر بود. کاربران بسادگی میتوانستند وضعیت دوربین را از عکاسی به ضبط ویدئو تغییر دهند بدون آن که برنامه را ببندند و تنظیمات نیز در قسمت چپ صفحه زیر منوی کشویی قرار داشتند. با توجه به گزارشهای سایت Android Developer مدت زمان باز شدن برنامه دوربین ۳۹ درصد و زمان بین ۲ عکس ۲۸ درصد کمتر شد.
تنها بد شانسی دونات این بود که دستگاههای زیادی از آن استفاده نکردند و خیلی از گوشیها مانند HTC Hero مستقیماً از ۵/۱ به نسخه ۱/۲ جهش کردند. دونات آپگرید خوب و کوچکی بود که هنوز هم از سوی طرفداران آن استفاده میشود، اما برای دونات همین جا آخر خط بود.
اندروید Éclair 2/0
اندروید ۰/۲ که Eclair نامگذاری شد، گام بزرگی در تکامل این سیستمعامل به حساب میآید. این نسخه با گوشی Droid موتورولا خود را معرفی کرد و تولدی دوباره برای اندروید به وجود آورد و باعث جلب توجه همگان شد.
Eclair باعث تقویت روحیه اجتماعی اندروید شد. برنامهها میتوانستند خود را با Facebook و Twitter هماهنگ کنند (Sync) و به شما اجازه میدادند همه دوستان خود را از هر سایت و شبکه اجتماعی یکجا در اختیار داشته باشید. همچنین میتوانستید عکس دوستانتان را از این سایتها برای دفترچه تلفنتان استفاده کنید و اگر آنها در این سایتها عضو بودند، شما دیگر کسی را بدون عکس نمیدیدید. هدیه دیگر Eclair، منوی سریع کانتکت بود که با فشار دادن عکس هر کانتکت، منویی برای شما باز میشد و تمام راههای تماس با فرد مورد نظر را در اختیارتان قرار میداد. همچنین این نسخه از اندروید به نمای رابط کاربر، تحولی چشمگیر داد که در آن زمان برای رقابت با رقیبانی مانند iOS اپل، بیش از پیش به آن نیاز داشت. در قسمت دوربین نیز پیشرفت زیادی صورت گرفت، به گونهای که به کاربر امکاناتی مانند زوم دیجیتال، انتخاب منظره، افکتهای رنگی، فوکوس ماکرو و… را داد. اگر این امکانات در این نسخه اندروید ارائه نمیشد باید تا عرضه شدن Froyo صبر میکردیم، اما Eclair در این زمینه تحول قابل قبولی ایجاد کرد.
صفحه کلید مجازی اندروید نیز بخوبی با مالتی تاچ کنار آمد و امکانات دیگری مانند یک دیکشنری بهتر به آن اضافه شد. با این حال این صفحه کلیدی نبود که کاربر با آن احساس راحتی کند و هنوز ناتمام به نظر میرسید.
مرورگر اندروید هم دچار تغییراتی شد که ظاهر آن را جلوهای جدید داد. علاوه بر ۲ دکمه مثبت و منفی برای زوم، کاربر با ۲ بار لمس صفحه هم میتواند زوم کند. بوکمارکها هم از قابلیت نمایش تصاویر کوچک برخوردار شدند و علاوه بر این مرورگر از HTML5 نیز پشتیبانی میکرد.
یکی از برجسته ترین آپدیتهای Eclair، سیستم هدایتی Google Maps بود که از طریق GPS شما را همه جا از طریق ارتباط ماهواره به طور مجانی راهنمایی میکرد. در روز رو نمایی از این سرویس، سهام شرکت Garmin به میزان ۱۶ درصد و سهام شرکت TomTom نیز ۲۱ درصد کاهش یافت.
اندروید ۱/۲:
با معرفی نکزوس وان، اندروید دومین مرحله تحول اکلیر را وارد بازار کرد. در این نسخه، صفحه اصلی یا Homescreen به زیبایی هرچه تمامتر تغییر کرده است. نسخه ۱/۲، همان اکلیر است با کمیزرق و برق بیشتر. تصاویر پسزمینه انیمیشنی در این سیستمعامل معرفی شدند که در هیچ سیستمعاملی به این زیبایی دیده نشده بودند، ولی بجز این ظاهر بینظیر، متاسفانه فایده دیگری نداشتند.
اندروید ۱/۲، ۵ صفحه اصلی در اختیار شما قرار میدهد در حالی که در نسخههای قبل شما حداکثر قادر به ایجاد ۳ صفحه بودید. اندروید ۱/۲ شیوه جدیدی برای پیدا کردن مکان صفحات دارد. علاوه بر صفحههای بیشتر، نقطههای کوچکی در ۲ طرف دکمه منو قرار دارد که به شما میگوید در کدام صفحه قرار دارید و اگر انگشت خود را روی آن نگه دارید تصویر کوچکی از هر صفحه در پایین صفحه نمایش به شما نشان میدهد.
نکزوس وان همچنین اولین دستگاهی بود که قابلیت جستجوی صوتی را که در نسخههای قبل دیده میشد توسعه داد. با این قابلیت، گوشی شما صوت را به نوشته تبدیل میکند و هر جا که به نوشتن احتیاج داشته باشید کار میکند. یک دکمه میکروفن روی صفحه کلید اضافه شده است که به شما اجازه میدهد به جای نوشتن، حرف بزنید که پست الکترونیک، اس ام اس، جستجو و هر جای دیگر که بخواهید به کمکتان میآید.
افکتهای سهبعدی هم از دیگر نکات قابل توجه اندروید ۱/۲است. برای دیدن برنامهها کافی است دکمه منوی پایین صفحه را فشار دهید ؛ برنامهها از چهار گوشه صفحه وارد میشوند و با جستجو بین آنها افکت سهبعدی آبشار خودنمایی میکند. گالری عکسها هم از افکتهای سهبعدی جذابی برخوردار شده است. با کمک Coolris، گوگل گالری جدید خود را توسعه داد که یکی از بهترین گالریهای موجود در سیستمعاملها به حساب میآید. در این میان جای خالی چنین افکتهایی در برنامه پخش موسیقی بیش از پیش حس میشد.
اندروید ۱/۲: آپدیت ۱ ( مالتی تاچ)
اکلیر هنوز اینجاست! هنوز یک ماه از تولید نکزوس وان نگذشته بود که گوگل آپدیت اکلیر را به این گوشی معرفی کرد. این آپدیت احتمالا کوچکترین آپدیت گوگل به شمار میآمد، اما با خود یکی از مهمترین ویژگیها را به همراه داشت.
ویژگی مالتی تاچ با این آپدیت ارائه شد و از این به بعد گوشیهای اندروید میتوانستند در برنامههایی مثل نقشه، گالری، مرورگر اینترنت و… از آن استفاده کنند. این ویژگی از روز اول به کاربران آیفون اجازه میداد از بیش از یک انگشت روی صفحه نمایش استفاده کنند، که یکی از نقاط قوت و برتری آن نسبت به اندروید به حساب میآمد و اکنون اندروید نیز در این زمینه صاحب سبک شده بود. مالتی تاچ در اندروید بخوبی عمل میکند و باعث جلب توجه بسیاری از کاربران آیفون شده است.
این آپدیت همچنین Google Goggles را به برنامههای نصب شده اضافه کرد و Google Maps نیز به نسخه ۴/۳ آپدیت شد که ویژگیهای جدیدی همراه داشت.
در آخر، این آپدیت سعی داشت مشکل تقریباً قدیمیاتصال۳G را حل کند. بعضی از کاربران پیشرفتهایی را در این زمینه گزارش دادند، اما بسیاری از آنها فرق چندانی را مشاهده نکردند. گوگل و T-Mobile از آن به بعد راه حلی برای این مشکل پیدا نکردهاند.
اندروید ۲/۲: Froyo
اندروید ۲/۲ Froyo رقابت بین سیستمعاملهای موبایل را تا حد زیادی بالا برد. با ارائه این آپدیت، اندروید تقریبا بیرقیب به حضور خود ادامه میدهد. با این که iOS اپل ظاهر بسیار جذابی به خود گرفته است و از ویژگیهای جدیدی برخوردار است، فرویو در بیشتر زمینهها از آن بهتر عمل میکند. حرف زدن راجع به این سیستمعامل در این قسمت کافی به نظر نمیرسد و ما فقط به بررسی اجمالی آن میپردازیم.
فرویو سرعتی باور نکردنی را به وسیله کامپایلر JIT و Java V8 عرضه میکند. با کامپایلر JIT برنامهها سریعتر اجرا میشوند و سیستمعامل نیز به همین صورت سریعتر عمل میکند. موتور Java V8، که در مرورگر اینترنتی گوگل (کروم) استفاده شده است، استفاده از صفحات وب را در همه برنامهها به سریعترین حد ممکن میرساند.
فرویو از امکانات ارتباطی، تمام استفاده ممکن را میکند، برای مثال شما میتوانید گوشی خود را به یک سرویسدهنده اینترنتی تبدیل کنید و دستگاههای دیگر میتوانند یا اتصال وایرلس به آن از اینترنت استفاده کنند. یکی از ویژگیهایی که همه منتظر ظهور آن بودند، پشتیبانی از Adobe Flash است که در این نسخه اندروید در قسمت Android Market یافت میشود و عملکرد خوبی دارد. ادوبی و گوگل با این کار ثابت کردند که تکنولوژی رسانهای قدرتمند در گوشیهای تلفن همراه قابل راه اندازی است و بخوبی جوابگوی نیاز کاربران است.
در فرویو شما میتوانید برنامههای دلخواه خود را به کارت microSD گوشی خود منتقل کنید. صفحه اصلی کمیتغییر ظاهری پیدا کرده است و ویجتهای جدید به آن اضافه شده و گالری عکس نیز کمی بهبود یافته است. در جای جای این سیستمعامل ویژگی جدید دیگری نیز وجود دارد که شما را از انتخاب آن راضی میکند.
اندروید ۳/۲: Gingerbread
جینجر برد، قدم بعدی گوگل به سمت تسلط بر دنیای گوشیهای تلفن همراه، با معرفی نکزوس اس سامسونگ ظاهر شد. سامسونگ با سخت افزار قدرتمند خود به زیبایی قدرت این سیستمعامل را نشان داد. گوگل وعدههای زیادی را در این نسخه اندروید محقق کرد که شامل بهبود عملکرد بازیها، رابط کاربر و کیبورد جدید، عمر باتری بیشتر و عملکرد بهتر و… میشد. رابط کاربر ظاهری تیره به خود گرفته و با رنگهای روشن سبز و نارنجی تزیین شده است. این رنگ پسزمینه تیره باعث میشود عمر باتری افزایش یابد، چراکه صفحههای نمایشی که پایه آن OLED است برای پردازش پیکسلهای سیاه برق مصرف نمیکنند. جینجر برد برای دستگاههای با کیفیتی مثل نکزوس اس طراحی شده است و در صفحههای نمایش با کنتراست بالا بیشترین بازده را دارد. به صفحه کلید جدید دکمه مخصوص کاراکترها اضافه شده و فاصله بین کلیدها کمتر شده است که تایپ کردن با آن را آسانتر و سریعتر میکند.
در نسخههای قبلی بعضی از برنامههایی که در پسزمینه سیستمعامل باز بودند عمر باتری را کم میکردند، اما جینجر برد برنامههایی را که در پسزمینه اجرا میشوند و نیازی به آنها نیست میبندد. بنابراین از پردازشگر کمتر استفاده میشود و وقتی که از گوشی تلفن همراه استفاده نمیکنید، باتری بسیار کمیمصرف میکند. با حضور موفق تبلتها، گوگل سیستمعامل جدید خود را برای آنها نیز طراحی کرد که با اسم Android Honeycomb3/0عرضه شد. این آپدیت آن گونه که انتظار میرفت تغییرات زیادی ارائه نکرد. پیش بینی میشود گوگل در آپدیت بعدی خود تغییرات بیشتری را مخصوصا در زمینه پردازش گرافیکی لحاظ کند. در حال حاضر بیشتر کاربران اندروید ـ که حدودا ۶۰ درصد کاربران هستند ـ از سیستمعامل ۲/۲ فرویو استفاده میکنند و بقیه به ترتیب از ۱/ ۲اکلیر با ۲۹ درصد، ۶/۱ دونات با ۸/۴ درصد، ۵/۱ کاپکیک با ۳ در صد و جینجر برد با ۲ درصد، استفاده میکنند.
کاربردهای امروزی
اینترنت انعطاف پذیری بیشتری را در مورد ساعتهای کاری و موقعیت جغرافیایی فراهم میسازد بویژه با گسترش اتصالهای پرسرعت و نرمافزارهای کاربردی وب. امروزه اینترنت تقریباً از همه جا و به طرق مختلفی قابل دسترسی است، بویژه از طریق دستگاههای متحرک اینترنتی (Mobile Internet Device)، تلفن همراه، جعبههای بازی دستی(Handheld Game Console) و مسیریابهای سلولی(Cellular Routers) که به کاربران اجازه میدهد که هرکجا شبکههای بی سیم وجود دارد به اینترنت متصل شوند.
با وجود محدودیت اندازه صفحه کوچک دستگاههای جیبی، خدمات اینترنت مانند وب و پست الکترونیک قابل استفادهاند. اینترنت همچنین بازار بزرگی برای شرکتها شدهاست. برخی از بزرگترین شرکتهای دنیا با بهره گیری از ماهیت کم هزینه تبلیغات و دادوستد اینترنتی (که به دادوستدالکترونیک(E-Commerce) مشهور است) بزرگ شدهاند.این سریعترین راه برای انتشار همزمان اطلاعات بین افراد متعدد است. اینترنت متعاقباً راه و رسم خریدکردن را نیز متحول ساختهاست. به عنوان مثال یک فرد میتوانند کالایی مانند یک لوح فشرده(CD) را به صورت برخط(Online) سفارش داده و ظرف چند روز آن را از طریق پست دریافت کند و یا مستقیماً آن را در رایانهاش بارگیری(Download) نماید.اینترنت همچنین امکانات بزرگی برای بازاریابی شخصی (Personalized Marketing) به ارمغان میآورد و بیشتر از هر رسانه تبلیغاتی دیگری به یک شرکت امکان تبلیغ خصوصی محصول برای یک فرد و یا گروهی از افراد را میدهد.از نمونههای بازایابی شخصی میتوان به اجتماعات برخطی چون Facebook، Orkut، ،Twitter، Friendster، Myspace و مشابه آنها اشاره کرد که هزاران کاربر به عضویت آنها در میآیند تا خود را تبلیغ کنند و به صورت برخط دوست بیابند. بسیاری از آنها نوجوانان و جوانان بین ۱۳ تا ۲۵ سال هستند.وقتی که آنها خود را تبلیغ میکنند، علایق و سرگرمیهای خود را نیز تبلیغ مینمایند و شرکتهای بازاریابی برخط(Online Marketing) نیز از آن سود میجویند تا به اطلاعاتی در مورد اینکه هریک از این کاربران معمولاً جه کالاهایی را به صورت بر خط میخرند، دست یابند و محصولات شرکت خود را برای کاربران مورد نظرشان تبلیغ کنند.
به اشتراک گذاری آنی و کم هزینه ایدهها، دانش و مهارتها، با کمک نرمافزارهای تشریک مساعی (Collaborative Software) کارهای مشارکتی را بسیار آسانتر نمودهاست. گروهها نه تنها میتوانند به ارزانی ارتباط برقرار کنند و ایدهها را به اشتراک بگذارند، بلکه در وهله اول به دلیل دسترسی بسیار گسترده اینترنت تشکیل گروهها آسانتر میشود.مثالی از این موضوع، جنبش نرمافزار آزاد است که محصولاتی چون لینوکس، فایرفاکس موزیلا و اپنآفیس بوجود آورد. "گپ" اینترنتی چه به شکل اتاقهای گپ IRC و چه به شکل پیام رسانی فوری (Instant Messaging) به همکاران اجازه میدهد که به راحتی ضمن کارکردن پشت رایانه هایشان با یکدیگر در تماس باشند. پیامها حتی راحت تر و سریعتر از سیستم پست الکترونیکی مبادله میشوند. این سیستمها میتوانند به گونهای توسعه یابند که امکان مبادله فایل و یا تماس تصویری را نیز به کاربران ارائه دهند.(مانند Yahoo Messenger)
سیستمهای کنترل نسخه (Version Control) به گروههای همکاری کننده اجازه میدهد که بر روی اسناد اشتراکی کار کنند، بدون اینکه تصادفاً کار یکدیگر را رونویسی کنند و یا منتظر رسیدن اسناد به دستشان باشند تا بتوانند کار خود را بر روی اسناد انجام دهند. تیمهای تجاری و پرژهای میتوانند تقویمها را نیز در کنار اسناد و اطلاعات به اشتراک بگدارند. چنین هماهنگیهایی در طیف وسیعی از موضوعات مانند پژوهشهای علمی، تولید نرمافزار، برنامه ریزی کنفرانس وفعالیتهای سیاسی صورت میگیرد. همکاریهای سیاسی و اجتماعی با گسترش دسترسی به اینترنت و افزایش سوادرایانهای افزایش مییابد. از رویدادهای فلش ماب در اوایل ۲۰۰۰ تا استفاده از شبکههای اجتماعی در اعتراضات به انتخابات ۲۰۰۹ در ایران. اینترنت به افراد این امکان را میدهد که به طرز بسیار موثر تری از هرروش دیگری با هم کار کنند.
اینترنت امکان دسترسی از راه دور به رایانههای دیگر و انبارههای اطلاعات در هرجای دنیا که باشندرا به کاربران رایانه میدهد. آنها میتوانند برای این کار، در صورت نیاز، از فناوریهای امنیتی، رمزنگاری و احراز هویت نیز استفاده کنند. مثلاً یک حسابدار که در منزل خود نشستهاست میتواند حسابرسی دفاتر شرکتی را که در کشور دیگری قرار دارد، بر روی سروری که در کشور سومی قرار گرفته و توسط متخصصینی در کشور چهارم نگهداری میشود، انجام دهد ویا یک کارمند اداره میتواند در هر جای دنیا که باشدمی تواند یک نشست میزکاردور (Remote Desktop) رااز طریق اینترنت و یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) ایمن به رایانهاش در اداره باز کند.
اطلاعات
بسیاری از افراد واژههای "اینترنت" و "وب جهان گستر"(یابه صورت کوتاه "وب") را به جای هم بکار میبرند، حال آنکه این دو واژه معناهای متفاوتی دارند. وب جهان گستر مجموعهای جهانی از اسناد و تصاویر و سایر منابعی است که به وسیله ابرپیوندها با یکدیگر ارتباط منطقی دارند و با استفاده از شناسههای منبع یکنواخت (به انگلیسی: Uniform Resource Identifier) ویا به اختصار URI مورد مراجعه قرار میگیرند. URIها به ارائه دهندگان اجازه میدهد که سرویسها و مشتریان را به صورت سمبولیک مشخص نمایند. تا مکان یابی و آدرس دهی وب سرورها، سرورهای پرونده و سایر پایگاه دادههایی که اسناد را ذخیره میکنند و همچنین عرضه دسترسی به منابع از طریق پروتکل HTTP، اصلیترین پروتکل حامل وب، را ممکن سازند.HTTP تنها یک از صدها پروتکلی است که روی وب استفاده میشود. وب سرویسها نیز میتوانند از این پروتکل برای ارتباط استفاده کنند.
مرورگرهای وب جهان گستر مثل اینترنت اکسپلورر مایکروسافت، فایرفاکس، اپرا، سافاری اپل، و گوگل کروم با استفاده از ابرپیوندهای تعبیه شده درون صفحات، به کاربران امکان میدهند از یک صفحه وب به صفحه دیگرگردش کنند. این اسناد ممکن است ترکیبی از دادههای رایانهای شامل گرافیک، صدا، متن ساده، ویدیو، چندرسانهای و محتوای تعاملی شامل بازی، برنامههای اداری و نمایشهای علمی باشد. از راه پژوهشهای اینترنتی برپایه جستجوی کلیدواژهها با استفاده از موتورهای جستجوی وب مثل یاهو و گوگل کاربران میتوانند به سرعت و سادگی به حجم گسترده و متنوع اطلاعات بر خط دسترسی داشته باشند. در مقایسه با دانشنامههای چاپی و کتابخانههای سنتی، وب جهان گستر امکان عدم تمرکز اطلاعات را فراهم ساختهاست. وب همچنین به افراد و سازمانها توانایی انتشار ایدهها و افکارشان را برای شماربسیاری از مخاطبین بالقوه با هزینه وتاخیر زمانی کمینه میدهد. انتشار یک صفحه وب، وب نوشت، یا ساخت یک وبگاه هزینه اولیه بسیار پایینی دارد و سرویسهای رایگان نیز وجود دارند، هرچندکه انتشار و نگهداری وبگاههای بزرگ و حرفهای بااطلاعات جذاب، متنوع و به روز هنوزمشکل و پرهزینهاست. بسیاری از افراد، شرکتها و گروهها از وب نوشت هاکه به گستردگی برای یادداشتهای روزانه به روزشدنی به کارمی روند نیز استفاده میکنند.برخی از سازمانهای تجاری کارکنان خود کارکنان خود را تشویق میکنند که در حوزه تخصص خود توصیههایی را در وبگاه ارائه دهند، به این امید که با دانش تخصصی و اطلاعات رایگان، بازدیدکنندگان را تحت تاثیر قراردهند وبه شرکت خود جذب کنند. نمونه این روش در مایکروسافت دیده میشود که نرمافزارنویسان این شرکت، وب نوشتهای شخصی خود را منتشر میکنند تا علاقه عمومی را نسبت به کارشان بینگیزند.
تبلیغ برخط در صفحات وب پربیننده میتواند سود زیادی در برداشته باشد. دادوستدالکترونیک یا فروش محصولات مستقیماً از طریق وب نیز به رشد خود ادامه میدهد. در روزهای نخست وب، وبگاهها تنها مجموعهای از پروندههای متنی اچ تی امال(HTML) کامل شده و منزوی بود که بر روی وب سرورها ذخیره میشدند. به تازگی وبگاهها توسط نرمافزارهای مدیریت محتوا و ویکی و با محتوای اولیه اندک ساخته میشوند. مشارکت کنندگان سیستم پایگاه دادههای اصلی را توسط صفحات ویرایشگری که به همین منظور ساخته شدهاند با محتوای مورد نظر پر میکنند، حال آنکه بازدیدکنندگان تنها شکل نهایی HTML صفحات را میبینند. پروسه گرفتن محتوای جدید و دردسترس قرار دادن آن برای بازدیدکنندگان مورد نظر ممکن است شامل سیستمهای سردبیری، تاییدی و امنیتی باشد.
ارتباط
پست الکترونیک یکی از سرویسهای ارتباطی مهم در دسترس بر روی اینترنت است. مفهوم فرستادن پیامهای متنی الکترونیکی که به گونهای به نامهها و یادداشتهای پستی میماند، قدمتی بیش از اینترنت دارد. امروزه یکی از مسایلی که میتواند حائز اهمیت باشد درک تفاوت بین پست الکترونیک اینترنتی و سامانههای پست الکترونیکی داخلی است. یک نامه الکترونیکی اینترنتی ممکن است از شبکههای مختلفی عبورکند و بر روی ماشینهای مختلفی به صورت رمزنشده دخیره شود که از کنترل فرستنده و گیرنده نامه کاملاً خارج اند. دراین مدت کاملاً امکانپذیر است که این نامه توسط اشخاص ثالثی محتوای آن خوانده و یا حتی دستکاری شود. سامانههای پست الکترونیکی کاملاً داخلی که در آن نامه هاهرگزازمحدوده شبکه داخلی سازمان خارج نمیشوند بسیار ایمن تر هستند، هر چند که در هرسازمانی کارکنان فناوری اطلاعات و یا پرسنل دیگری هستند که شغلشان در ارتباط با نظارت و گاهی دسترسی به نامههای دیگران است. تصاویر و اسناد و سایر پروندهها نیز میتواند به صورت پیوست نامه الکترونیک فرستاده شود. نامههای الکترونیکی را میتوان به چندین نشانی پست الکترونیکی رونوشت نمود.
تلفن اینترنتی نیز سرویس ارتباطی دیگری است که با پیدایش اینترنت امکانپذیر شد. صدا روی پروتکل اینترنت(VoIP) نام پروتکلی است که زیر بنای همه ارتباطات تلفنی اینترنتی است. ایده آن در اوایل دهه ۱۹۹۰ همراه با برنامههای واکی-تاکی گونه برای رایانههای شخصی ظهور کرد. در سالهای اخیر سیستمهای VoIP سادگی استفاده و راحتی تلفنهای معمولی را پیدا کردهاند. فایده این کار ان است که چون ترافیک صدارااینترنت حمل میکند، VoIP هزینه بسیار کمی دارد و حتی میتواند رایگان باشد. به ویژه برای آن دسته از اتصالات اینترنت که همیشه برقرارند (مانند مودم کابلی یا ADSL) گزینه مناسبی است. VoIP در حال پخته شدن و تبدیل شدن به رقیب جایگزینی برای سیستمهای تلفن سنتی است. همکنشپذیری بین عرضه کنندگان مختلف بهبود یافته و امکان برقراری و یا در یافت تماس با تلفنهای معمولی نیز به وجود آمدهاست. کارتهای شبکه ساده و ارزان VoIP نیز در دسترس هستند که نیاز به وجود رایانه برای استفاده از VoIPرا ازبین میبرند.
کیفیت صدا از یک تماس تا تماس دیگر تغییر میکند، اما غالباً کیفیت برابر یا بهتر از تلفن معمولی است. مشکلاتی که برای VoIP باقی میمانند، گرفتن شماره تلفنهای اظطراری و قابلیت اطمینان است. در حال حاضر تعدادی از ازائه دهندگان VoIP سرویس شمارههای اظطراری را ارائه میدهند اما هنوز به صورت جهانی در دسترس نیست. تلفنهای سنتی انرژی را از خط تلفن میگیرند و در صورت قطع برق میتوانند همچنان عمل کنند. برای VoIP این امکان بدون استفاده از منبع تغذیه پشتیبان برای تغذیه تجهیزات تلفن و دسترسی به اینترنت، وجود ندارد. VoIP همچنین محبوبیت روز افزونی بین علاقهمندان بازیهای کامپیوتری به عنوان شکلی از ارتباط بین بازیکنان مییابد.
انتقال داده
اشتراک فایل نمونهای از انتقال مقادیر بزرگ داده از طریق اینترنت است. یک فایل رایانهای را میتوان به صورت پیوست نامه الکترونیکی به دوستان و همکاران فرستاد. میتوان آن را دریک وبگاه ویا اف تی پی سرور( FTP Server) بارگذاری (Upload) نمودتا به آسانی توسط دیگران بارگیری(Download) شود. میتوان آن را در یک "مکان مشترک" در یک کارسازپرونده(File Server) قرار دارد تا به سرعت و آسانی در اختیار همکاران قرار گیرد. بار سنگین بارگیریهای شمار زیاد کاربران را میتوان با به کاربردن کارساز(سرور)های آینه و شبکههای تظیر-به-نظیر کاهش داد. دسترسی به فایل را میتوان از طریق تصدیق هویت کاربر کنترل کرد. انتقال فایل بر روی اینترنت را نیز میتوان با رمزگذاری در پوشش ابهام قرار داد. دستیابی به فایل ممکن است در گرو پرداخت مبلغی باشد که میتواند توسط کارت اعتباری پرداخت شود. مبدا و اعتبار فایل از طریق امضای دیجیتال و یا MD۵ و سایر روشهای هضم پیام قابل بررسی است. این ویژگیهای ساده اینترنت در مقیاس جهانی، به تدریج تولید، فروش و توزیع هر چیزی را که قابل ارائه به صورت فایل باشد را تغییر میدهد که این چیزها شامل همه انتشارات چاپی، محصولات نرمافزاری، اخبار، موسیقی، فیلم، ویدیو، عکاسی، گرافیک و آثار هنری دیگر میباشد.
رسانه جریانی(Streaming Media) همان عملی است که بسیاری از پخش کنندگان صدا و سیما، به واسطه آن، برنامههای خودرا از طریق اینترنت به صورت زنده پخش میکنند.(به عنوان مثال BBC) آنها امکان دیدن برنامههای غیر همزمان ضبط شده را نیز به کاربران میدهند. گروهی از آنها صرفاً برنامههای خود را از طریق اینترنت پخش میکنند. این بدین معنی است که یک رایانه میتواند به این رسانههای برخط، شبیه به همان صورتی که پیش از این تنها از طریق گیرندههای رادیو و تلویزیون امکانپذیر بود دست یابد. پادکستها گونه دیگری از پخش اینترنتی هستند که فایل صوتی توسط رایانه بارگیری میشود و سپس به یک پخش کننده رسانه قابل حمل منتقل میشود تا بتوان بعداً در حرکت بدان گوش داد.
وب بین (Webcam)ها را نیز میتوان گونه کم هزینه تر رسانه جریانی دانست. اگرچه برخی از وب بینها تصویر با ترخ فریم کامل میدهند اما غالباً تصویر کوچک است و به کندی به روز میشود. کاربران اینترنت میتوانند حیواناتی را دریک جنگل افریقایا گزارش تصویری از ترافیک در یک میدان را به صورت زنده و بی درنگ تماشا کنند و یا بر روی داراییهای خود از راه دور نیز نظارت بصری داشته باشند.محبوبیت اتاقهای گپ ویدیویی ویا کنفرانس تصویری نیز با افزایش تعداد کاربرانی که وب بین دارند، افزایش مییابد. یوتیوب در تاریخ ۱۵ فوریه ۲۰۰۵ ایجاد شد و اکنون وبگاه پیشرو در زمینه ویدیوهای جریانی است. یوتیوب از یک پخش کننده وب برپایه فلش برای پخش ویدیو استفاده میکند. کاربران ثبت نام کرده میتوانند مقدار نامحدودی ویدیو را در این وبگاه بارگذاری کنند و پروفایل شخصی بسازند. یوتیوب ادعا میکند که کاربرانش روزانه صدها میلیون ویدیو را بارگذاری و یا تماشا میکنند.
دسترسی
رایجترین زبان برای ارتباطات در اینترنت زبان انگلیسی است. این ممکن است ناشی از زادگاه اینترنت و همچنین نقش زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی باشد. ناتوانی رایانههای اولیه - که اغلب در امریکا ساخته میشدند - در پردازش نویسه (کاراکتر)های به جز گونه انگلیسی الفبای لاتین نیز ممکن است با این موضوع مرتبط باشد. پس از انگلیسی(۲۸٪ از بازدیدکنندگان وب)، پرخواهان ترین زبانها در وب جهان گستر عبارنتد از : چینی ۲۳٪، اسپانیایی ۸٪، ژاپنی ۵٪، پرتغالی و آلمانی (هر کدام ۴٪)، عربی و فرانسه و روسی (هرکدام ۳٪)و کرهای ۳٪.بر پایه منطقه، ۴۲٪ از کاربران اینترنت در آسیا، ۲۴٪ در اروپا،۱۴٪ در امریکای شمالی، ۱۰٪ در امریکای لاتین و کارائیب، ۵٪ در آفریقا، ۳٪ در خاورمیانه و ۱٪ در استرالیا/اقیانوسیه.
فناوریهای اینترنت در سالهای اخیر بویژه در زمینه استفاده از یونیکد، به حد کافی گسترش یافتهاند و امکانات مناسبی برای ارتباط در بسیاری از زبانهای دنیا در دسترس میباشد، اما همچنان مسائلی مانند موجیباکه (نمایش نادرست برخی نویسههای یک زبان) باقی هستند.
روشهای معمول دسترسی به اینترنت در خانهها شامل دسترسی با شمارهگیری (dial-up)، خطوط زمینی پهن باند(از طریق کابل کواکسیال، فیبر نوری و یا سیم مسی)، وای-فای (Wi-Fi)، ماهواره و فناوری ۳G تلفن همراه میباشد. اماکن عمومی که میتوان در آنها از اینترنت استفاده نمود شامل کتابخانهها و کافینتها که در آنها رایانههایی با اتصال به اینترنت مهیاست.همچنین کیوسکهای اینترنت در بسیاری از اماکن عمومی مانند سالن فرودگاه و کافی شاپها موجودند که بعضی از آنها برای استفادههای کوتاه و سرپایی در نظرگرفته شدهاند.واژههای گوناگونی برای نامیدن این ترمینالها به کار میرودف از جمله : کیوسک عمومی اینترنت و یا پایانه دسترسی عمومی.
این ترمینالها به گستردگی برای کاربردهایی چون رزرو بلیط، سپرده گذاری بانکی، پرداخت برخط مورد استفاده قرار میگیرد. وای-فای(Wi-Fi) دسترسی بی سیم به شبکههای رایانهای و در نتیجه به اینترنت را فراهم میکند. نقاط داغ (Hotspots) به مکانهایی گفته میشود که دسترسی به اینترنت بی سیم در آن نقاط امکانپذیر است و کاربران میتوانند با لپ تاپ و یا دستیار دیجیتال شخصی(PDA) خود به اینترنت متصل شوند. گاهی این سرویسهای بیسیم برای عموم و یا حداقل برای مشتریان رایگان ارائه میشود. یک نقطه داغ محدوده مکانی مشخصی را شامل میشود مثل محوطه یک دانشگاه، پارک و یا حتی سراسر نقاط یک شهر. سرویسهای تجاری Wi-Fi که کل شهر را پوشش میدهند هم اکنون در شهرهای لندن، وین، تورنتو، سانفرانسیسکو، فیلادلفیا، شیکاگو و پیتسبورگ ارائه میشوند. در این شهرها مشترکین میتوانند در هر نقطهای از شهر به شبکه وای-فای متصل شوند
.علاوه بر وای-فای، آزمایشهایی نیز در زمینه شبکههای بی سیم متحرک اختصاصی مانن ریکوچت و سرویسهای دادهای پرسرعت بر روی تلفنهای همراه، و شبکههای بی سیم ثابت انجام شدهاست. تلفنهای همراه پیشرفته مثل تلفنهای همراه هوشمند (Smartphone) همگی با قابلیت اتصال به اینترنت از طریق شبکه تلفن عرضه میشوند. مرورگرهای وب مثل اپرا معمولاً نسخهای برای این دستگاههای جیبی پیشرفته دارند.
آثار اجتماعی
اینترنت به دلیل خصوصیاتی چون قابلیت استفاده و دسترسی گسترده آن، اشکال کاملاً جدیدی از تعاملات، فعالیتها، و سازماندهیهای اجتماعی را پدید آوردهاست. وبگاههای شبکههای اجتماعی چون فیسبوک، توییتر و مایاسپیس روشهای جدیدی برای معاشرت و تعامل خلق کردهاند. کاربران این سایتها قادرند اطلاعات گوناگونی به صفحات خود بیفزایند، علایق مشترکی را دنبال کنند و به دیگران مرتبط شوند. وبگاههایی مثل لینکداین به پرورش ارتباطات حرفهای و تجاری میپردازد. یوتیوب و فلیکر هم در زمینه ویدیوها و تصاویر کاربران تخصص دارند.
دهه اول سده بیست و یکم، شاهد پرورش اولین نسلی است که در شرایطی رندگی میکنند که اینترنت به گستردگی در دسترس میباشد. این مسایل و نگرانیهایی را به دنبال دارد از جمله مسئله حفظ حریم خصوصی و هویت و توزیع غیر مجاز مواردی که تحت قانون کپی رایت محافظت میشوند. این بومیان دیجیتال با انبوهی از مسایلی مواجه میشوند که در مورد نسلهای قبلی وجود نداشت.
اینترنت کاربرد جدیدی به عنوان بک ابزار سیاسی یافتهاست مه این منجر به سانسوراینترنت میشود. نمونه استفاده سیاسی از اینترنت، مبارزه انتخاباتی هاوارد دین در سال ۲۰۰۴ در ایالات متحده بود که به دلیل جمع آوری کمکهای مردمی از طریق اینترنت شایان توجه بود. بسیاری از گروههای سیاسی از اینترنت برای سازماندهی در انجام ماموریت خود استفاده میکنند. برخی از دولتها مانند ایران، کره شمالی، میانمار، چین وعربستان، آنچه را که مردم میتوانند از طرق اینترنت ببینند، به ویژه در مورد مسایل سیاسی و مذهبی محدود مینمایند.
این کار از طریق نرمافزارهایی که دامنه و محتوا را فیلتر میکنند صورت میپذیرد. در نروژ، دانمارک، فنلاند و سوئد، ارائه دهندگان اصلی خدمات اینترنت به صورت داوطلبانه و احتمالاً برای اجتناب از قانون شدن فیلترینگ، قبول کردهاند که دسترسی به سایتهایی که توسط مقامات مسوول لیست شدهاست را محدود نمایند. اگرچه قرار بر این است که این آدرسهای ممنوع شده تنها شامل وبگاههای هرزه نگاری کودکان باشد، اما محتوای این لیست مخفی است.
در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده امریکا، اگرپه قوانینی در ممنوعیت پخش موارد دربردارنده هرزه نگاری کودک تصویب نمودهاند اما استفاده از نرم افرارهای فیلترینگ را اجباری نکردهاند. نرمافزارهای تجاری و یا رایگان بسیاری تحت عنوان نرمافزار کنترل محتوا در دسترس هستند که کاربران از طریق آنها میتوانند وبگاههای مستهجن را در رایانه شخصی و یا شبکه محلی مسدود نمود تا از دسترسی کودکان به مواد هرزه نگاری و یا خشونت نگاری جلو گیری نمود.
اینترنت از آغاز پیدایش همواره وسیله مناسبی برای فعالیتهای تفریحی بودهاست. بسیاری از انجمنهای اینترنتی بخشهایی برای بازی و ویدیوهای خنده دار و کارتونهای کوتاه در قالب انیمیشنهای فلش(Flash) دارند. بیش از ۶ میلیون نفر در اینترنت از وب نوشتها و تختههای پیام برای برقراری ارتباط استفاده میکنند. صنایع هرزه نگاری و قمار از اینترنت سود میجویند تا وبگاههایی بسازند که منبع کلان تبلیغات برای سایر وبگاهها میباشند.
اگرچه بسیاری از دولتها برای محدود سازی استفاده این دو صنعت ازاینترنت تلاش کردهاند اما در جلوگیری از گسترش محبوبیت آنها چندان موفق نبودهاند.یکی از فعالیتهای تفریحی اصلی در اینترنت، بازیهای چند نفره است. این شکل تفریح اجتماعاتی را بوجود میآورد که در آن افراد از هر سن و نژادی از دنیای بازیهای چندنفره کامپیوتری لذت میبرند. اگرچه بازیهای برخط از سال ۱۹۷۰ وجود داشتهاند،
اما گونه مدرن این بازیها با خدمات اشتراکی مانند گیماسپای و MPlayer آغاز شد. غیر مشترکین محدود به بازیهای خاص و یا زمان بازی خاص بودند. بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی و بارگیری(download) موسیقی و فیلم و سایر آثار استفاده میکنند. این خدمات به هر دو صورت رایگان و پولی، با استفاده ازسرورهای مرکزی و یا فناوریهای نظیر-به-نظیر توزیع شده ارائه میشوند.برخی از این منابع توجه بیشتری نسبت به سایرین در زمینه حقوق مولفین اصلی نشان دادهاند.
بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی به اخبار، پیش بینی آب وهوا، گزارشهای ورزشی و جستجوی مطالب در مورد علاقهمندیهای خود استفاده میکنند. آنها از گپ برخط، پیام رسان فوری و پست الکترونیک برای در تماس بودن با دوستان خود در سراسر دنیا و به شیوهای شبیه به دوست مکاتبهای که در قدیم رواج داشت، استفاده میکنند. اینترنت شاهد شمار رو به افزایش میزکارهای وب که در آن کاربران به فایلها و تنظیمات خود دسترسی پیدا میکنند، بودهاست."کم کاری سایبری" (Cyberslacking) محل اتلاف جدی منابع سازمانهاست. کارمندان انگلیسی به طور میانگین ۵۷٪ از وقت خود را به وب گردی در حین کار میپردازند.
اینترنت انعطاف پذیری بیشتری را در مورد ساعتهای کاری و موقعیت جغرافیایی فراهم میسازد بویژه با گسترش اتصالهای پرسرعت و نرمافزارهای کاربردی وب. امروزه اینترنت تقریباً از همه جا و به طرق مختلفی قابل دسترسی است، بویژه از طریق دستگاههای متحرک اینترنتی (Mobile Internet Device)، تلفن همراه، جعبههای بازی دستی(Handheld Game Console) و مسیریابهای سلولی(Cellular Routers) که به کاربران اجازه میدهد که هرکجا شبکههای بی سیم وجود دارد به اینترنت متصل شوند.
با وجود محدودیت اندازه صفحه کوچک دستگاههای جیبی، خدمات اینترنت مانند وب و پست الکترونیک قابل استفادهاند. اینترنت همچنین بازار بزرگی برای شرکتها شدهاست. برخی از بزرگترین شرکتهای دنیا با بهره گیری از ماهیت کم هزینه تبلیغات و دادوستد اینترنتی (که به دادوستدالکترونیک(E-Commerce) مشهور است) بزرگ شدهاند.این سریعترین راه برای انتشار همزمان اطلاعات بین افراد متعدد است. اینترنت متعاقباً راه و رسم خریدکردن را نیز متحول ساختهاست. به عنوان مثال یک فرد میتوانند کالایی مانند یک لوح فشرده(CD) را به صورت برخط(Online) سفارش داده و ظرف چند روز آن را از طریق پست دریافت کند و یا مستقیماً آن را در رایانهاش بارگیری(Download) نماید.اینترنت همچنین امکانات بزرگی برای بازاریابی شخصی (Personalized Marketing) به ارمغان میآورد و بیشتر از هر رسانه تبلیغاتی دیگری به یک شرکت امکان تبلیغ خصوصی محصول برای یک فرد و یا گروهی از افراد را میدهد.از نمونههای بازایابی شخصی میتوان به اجتماعات برخطی چون Facebook، Orkut، ،Twitter، Friendster، Myspace و مشابه آنها اشاره کرد که هزاران کاربر به عضویت آنها در میآیند تا خود را تبلیغ کنند و به صورت برخط دوست بیابند. بسیاری از آنها نوجوانان و جوانان بین ۱۳ تا ۲۵ سال هستند.وقتی که آنها خود را تبلیغ میکنند، علایق و سرگرمیهای خود را نیز تبلیغ مینمایند و شرکتهای بازاریابی برخط(Online Marketing) نیز از آن سود میجویند تا به اطلاعاتی در مورد اینکه هریک از این کاربران معمولاً جه کالاهایی را به صورت بر خط میخرند، دست یابند و محصولات شرکت خود را برای کاربران مورد نظرشان تبلیغ کنند.
به اشتراک گذاری آنی و کم هزینه ایدهها، دانش و مهارتها، با کمک نرمافزارهای تشریک مساعی (Collaborative Software) کارهای مشارکتی را بسیار آسانتر نمودهاست. گروهها نه تنها میتوانند به ارزانی ارتباط برقرار کنند و ایدهها را به اشتراک بگذارند، بلکه در وهله اول به دلیل دسترسی بسیار گسترده اینترنت تشکیل گروهها آسانتر میشود.مثالی از این موضوع، جنبش نرمافزار آزاد است که محصولاتی چون لینوکس، فایرفاکس موزیلا و اپنآفیس بوجود آورد. "گپ" اینترنتی چه به شکل اتاقهای گپ IRC و چه به شکل پیام رسانی فوری (Instant Messaging) به همکاران اجازه میدهد که به راحتی ضمن کارکردن پشت رایانه هایشان با یکدیگر در تماس باشند. پیامها حتی راحت تر و سریعتر از سیستم پست الکترونیکی مبادله میشوند. این سیستمها میتوانند به گونهای توسعه یابند که امکان مبادله فایل و یا تماس تصویری را نیز به کاربران ارائه دهند.(مانند Yahoo Messenger)
سیستمهای کنترل نسخه (Version Control) به گروههای همکاری کننده اجازه میدهد که بر روی اسناد اشتراکی کار کنند، بدون اینکه تصادفاً کار یکدیگر را رونویسی کنند و یا منتظر رسیدن اسناد به دستشان باشند تا بتوانند کار خود را بر روی اسناد انجام دهند. تیمهای تجاری و پرژهای میتوانند تقویمها را نیز در کنار اسناد و اطلاعات به اشتراک بگدارند. چنین هماهنگیهایی در طیف وسیعی از موضوعات مانند پژوهشهای علمی، تولید نرمافزار، برنامه ریزی کنفرانس وفعالیتهای سیاسی صورت میگیرد. همکاریهای سیاسی و اجتماعی با گسترش دسترسی به اینترنت و افزایش سوادرایانهای افزایش مییابد. از رویدادهای فلش ماب در اوایل ۲۰۰۰ تا استفاده از شبکههای اجتماعی در اعتراضات به انتخابات ۲۰۰۹ در ایران. اینترنت به افراد این امکان را میدهد که به طرز بسیار موثر تری از هرروش دیگری با هم کار کنند.
اینترنت امکان دسترسی از راه دور به رایانههای دیگر و انبارههای اطلاعات در هرجای دنیا که باشندرا به کاربران رایانه میدهد. آنها میتوانند برای این کار، در صورت نیاز، از فناوریهای امنیتی، رمزنگاری و احراز هویت نیز استفاده کنند. مثلاً یک حسابدار که در منزل خود نشستهاست میتواند حسابرسی دفاتر شرکتی را که در کشور دیگری قرار دارد، بر روی سروری که در کشور سومی قرار گرفته و توسط متخصصینی در کشور چهارم نگهداری میشود، انجام دهد ویا یک کارمند اداره میتواند در هر جای دنیا که باشدمی تواند یک نشست میزکاردور (Remote Desktop) رااز طریق اینترنت و یک شبکه خصوصی مجازی (VPN) ایمن به رایانهاش در اداره باز کند.
اطلاعات
بسیاری از افراد واژههای "اینترنت" و "وب جهان گستر"(یابه صورت کوتاه "وب") را به جای هم بکار میبرند، حال آنکه این دو واژه معناهای متفاوتی دارند. وب جهان گستر مجموعهای جهانی از اسناد و تصاویر و سایر منابعی است که به وسیله ابرپیوندها با یکدیگر ارتباط منطقی دارند و با استفاده از شناسههای منبع یکنواخت (به انگلیسی: Uniform Resource Identifier) ویا به اختصار URI مورد مراجعه قرار میگیرند. URIها به ارائه دهندگان اجازه میدهد که سرویسها و مشتریان را به صورت سمبولیک مشخص نمایند. تا مکان یابی و آدرس دهی وب سرورها، سرورهای پرونده و سایر پایگاه دادههایی که اسناد را ذخیره میکنند و همچنین عرضه دسترسی به منابع از طریق پروتکل HTTP، اصلیترین پروتکل حامل وب، را ممکن سازند.HTTP تنها یک از صدها پروتکلی است که روی وب استفاده میشود. وب سرویسها نیز میتوانند از این پروتکل برای ارتباط استفاده کنند.
مرورگرهای وب جهان گستر مثل اینترنت اکسپلورر مایکروسافت، فایرفاکس، اپرا، سافاری اپل، و گوگل کروم با استفاده از ابرپیوندهای تعبیه شده درون صفحات، به کاربران امکان میدهند از یک صفحه وب به صفحه دیگرگردش کنند. این اسناد ممکن است ترکیبی از دادههای رایانهای شامل گرافیک، صدا، متن ساده، ویدیو، چندرسانهای و محتوای تعاملی شامل بازی، برنامههای اداری و نمایشهای علمی باشد. از راه پژوهشهای اینترنتی برپایه جستجوی کلیدواژهها با استفاده از موتورهای جستجوی وب مثل یاهو و گوگل کاربران میتوانند به سرعت و سادگی به حجم گسترده و متنوع اطلاعات بر خط دسترسی داشته باشند. در مقایسه با دانشنامههای چاپی و کتابخانههای سنتی، وب جهان گستر امکان عدم تمرکز اطلاعات را فراهم ساختهاست. وب همچنین به افراد و سازمانها توانایی انتشار ایدهها و افکارشان را برای شماربسیاری از مخاطبین بالقوه با هزینه وتاخیر زمانی کمینه میدهد. انتشار یک صفحه وب، وب نوشت، یا ساخت یک وبگاه هزینه اولیه بسیار پایینی دارد و سرویسهای رایگان نیز وجود دارند، هرچندکه انتشار و نگهداری وبگاههای بزرگ و حرفهای بااطلاعات جذاب، متنوع و به روز هنوزمشکل و پرهزینهاست. بسیاری از افراد، شرکتها و گروهها از وب نوشت هاکه به گستردگی برای یادداشتهای روزانه به روزشدنی به کارمی روند نیز استفاده میکنند.برخی از سازمانهای تجاری کارکنان خود کارکنان خود را تشویق میکنند که در حوزه تخصص خود توصیههایی را در وبگاه ارائه دهند، به این امید که با دانش تخصصی و اطلاعات رایگان، بازدیدکنندگان را تحت تاثیر قراردهند وبه شرکت خود جذب کنند. نمونه این روش در مایکروسافت دیده میشود که نرمافزارنویسان این شرکت، وب نوشتهای شخصی خود را منتشر میکنند تا علاقه عمومی را نسبت به کارشان بینگیزند.
تبلیغ برخط در صفحات وب پربیننده میتواند سود زیادی در برداشته باشد. دادوستدالکترونیک یا فروش محصولات مستقیماً از طریق وب نیز به رشد خود ادامه میدهد. در روزهای نخست وب، وبگاهها تنها مجموعهای از پروندههای متنی اچ تی امال(HTML) کامل شده و منزوی بود که بر روی وب سرورها ذخیره میشدند. به تازگی وبگاهها توسط نرمافزارهای مدیریت محتوا و ویکی و با محتوای اولیه اندک ساخته میشوند. مشارکت کنندگان سیستم پایگاه دادههای اصلی را توسط صفحات ویرایشگری که به همین منظور ساخته شدهاند با محتوای مورد نظر پر میکنند، حال آنکه بازدیدکنندگان تنها شکل نهایی HTML صفحات را میبینند. پروسه گرفتن محتوای جدید و دردسترس قرار دادن آن برای بازدیدکنندگان مورد نظر ممکن است شامل سیستمهای سردبیری، تاییدی و امنیتی باشد.
ارتباط
پست الکترونیک یکی از سرویسهای ارتباطی مهم در دسترس بر روی اینترنت است. مفهوم فرستادن پیامهای متنی الکترونیکی که به گونهای به نامهها و یادداشتهای پستی میماند، قدمتی بیش از اینترنت دارد. امروزه یکی از مسایلی که میتواند حائز اهمیت باشد درک تفاوت بین پست الکترونیک اینترنتی و سامانههای پست الکترونیکی داخلی است. یک نامه الکترونیکی اینترنتی ممکن است از شبکههای مختلفی عبورکند و بر روی ماشینهای مختلفی به صورت رمزنشده دخیره شود که از کنترل فرستنده و گیرنده نامه کاملاً خارج اند. دراین مدت کاملاً امکانپذیر است که این نامه توسط اشخاص ثالثی محتوای آن خوانده و یا حتی دستکاری شود. سامانههای پست الکترونیکی کاملاً داخلی که در آن نامه هاهرگزازمحدوده شبکه داخلی سازمان خارج نمیشوند بسیار ایمن تر هستند، هر چند که در هرسازمانی کارکنان فناوری اطلاعات و یا پرسنل دیگری هستند که شغلشان در ارتباط با نظارت و گاهی دسترسی به نامههای دیگران است. تصاویر و اسناد و سایر پروندهها نیز میتواند به صورت پیوست نامه الکترونیک فرستاده شود. نامههای الکترونیکی را میتوان به چندین نشانی پست الکترونیکی رونوشت نمود.
تلفن اینترنتی نیز سرویس ارتباطی دیگری است که با پیدایش اینترنت امکانپذیر شد. صدا روی پروتکل اینترنت(VoIP) نام پروتکلی است که زیر بنای همه ارتباطات تلفنی اینترنتی است. ایده آن در اوایل دهه ۱۹۹۰ همراه با برنامههای واکی-تاکی گونه برای رایانههای شخصی ظهور کرد. در سالهای اخیر سیستمهای VoIP سادگی استفاده و راحتی تلفنهای معمولی را پیدا کردهاند. فایده این کار ان است که چون ترافیک صدارااینترنت حمل میکند، VoIP هزینه بسیار کمی دارد و حتی میتواند رایگان باشد. به ویژه برای آن دسته از اتصالات اینترنت که همیشه برقرارند (مانند مودم کابلی یا ADSL) گزینه مناسبی است. VoIP در حال پخته شدن و تبدیل شدن به رقیب جایگزینی برای سیستمهای تلفن سنتی است. همکنشپذیری بین عرضه کنندگان مختلف بهبود یافته و امکان برقراری و یا در یافت تماس با تلفنهای معمولی نیز به وجود آمدهاست. کارتهای شبکه ساده و ارزان VoIP نیز در دسترس هستند که نیاز به وجود رایانه برای استفاده از VoIPرا ازبین میبرند.
کیفیت صدا از یک تماس تا تماس دیگر تغییر میکند، اما غالباً کیفیت برابر یا بهتر از تلفن معمولی است. مشکلاتی که برای VoIP باقی میمانند، گرفتن شماره تلفنهای اظطراری و قابلیت اطمینان است. در حال حاضر تعدادی از ازائه دهندگان VoIP سرویس شمارههای اظطراری را ارائه میدهند اما هنوز به صورت جهانی در دسترس نیست. تلفنهای سنتی انرژی را از خط تلفن میگیرند و در صورت قطع برق میتوانند همچنان عمل کنند. برای VoIP این امکان بدون استفاده از منبع تغذیه پشتیبان برای تغذیه تجهیزات تلفن و دسترسی به اینترنت، وجود ندارد. VoIP همچنین محبوبیت روز افزونی بین علاقهمندان بازیهای کامپیوتری به عنوان شکلی از ارتباط بین بازیکنان مییابد.
انتقال داده
اشتراک فایل نمونهای از انتقال مقادیر بزرگ داده از طریق اینترنت است. یک فایل رایانهای را میتوان به صورت پیوست نامه الکترونیکی به دوستان و همکاران فرستاد. میتوان آن را دریک وبگاه ویا اف تی پی سرور( FTP Server) بارگذاری (Upload) نمودتا به آسانی توسط دیگران بارگیری(Download) شود. میتوان آن را در یک "مکان مشترک" در یک کارسازپرونده(File Server) قرار دارد تا به سرعت و آسانی در اختیار همکاران قرار گیرد. بار سنگین بارگیریهای شمار زیاد کاربران را میتوان با به کاربردن کارساز(سرور)های آینه و شبکههای تظیر-به-نظیر کاهش داد. دسترسی به فایل را میتوان از طریق تصدیق هویت کاربر کنترل کرد. انتقال فایل بر روی اینترنت را نیز میتوان با رمزگذاری در پوشش ابهام قرار داد. دستیابی به فایل ممکن است در گرو پرداخت مبلغی باشد که میتواند توسط کارت اعتباری پرداخت شود. مبدا و اعتبار فایل از طریق امضای دیجیتال و یا MD۵ و سایر روشهای هضم پیام قابل بررسی است. این ویژگیهای ساده اینترنت در مقیاس جهانی، به تدریج تولید، فروش و توزیع هر چیزی را که قابل ارائه به صورت فایل باشد را تغییر میدهد که این چیزها شامل همه انتشارات چاپی، محصولات نرمافزاری، اخبار، موسیقی، فیلم، ویدیو، عکاسی، گرافیک و آثار هنری دیگر میباشد.
رسانه جریانی(Streaming Media) همان عملی است که بسیاری از پخش کنندگان صدا و سیما، به واسطه آن، برنامههای خودرا از طریق اینترنت به صورت زنده پخش میکنند.(به عنوان مثال BBC) آنها امکان دیدن برنامههای غیر همزمان ضبط شده را نیز به کاربران میدهند. گروهی از آنها صرفاً برنامههای خود را از طریق اینترنت پخش میکنند. این بدین معنی است که یک رایانه میتواند به این رسانههای برخط، شبیه به همان صورتی که پیش از این تنها از طریق گیرندههای رادیو و تلویزیون امکانپذیر بود دست یابد. پادکستها گونه دیگری از پخش اینترنتی هستند که فایل صوتی توسط رایانه بارگیری میشود و سپس به یک پخش کننده رسانه قابل حمل منتقل میشود تا بتوان بعداً در حرکت بدان گوش داد.
وب بین (Webcam)ها را نیز میتوان گونه کم هزینه تر رسانه جریانی دانست. اگرچه برخی از وب بینها تصویر با ترخ فریم کامل میدهند اما غالباً تصویر کوچک است و به کندی به روز میشود. کاربران اینترنت میتوانند حیواناتی را دریک جنگل افریقایا گزارش تصویری از ترافیک در یک میدان را به صورت زنده و بی درنگ تماشا کنند و یا بر روی داراییهای خود از راه دور نیز نظارت بصری داشته باشند.محبوبیت اتاقهای گپ ویدیویی ویا کنفرانس تصویری نیز با افزایش تعداد کاربرانی که وب بین دارند، افزایش مییابد. یوتیوب در تاریخ ۱۵ فوریه ۲۰۰۵ ایجاد شد و اکنون وبگاه پیشرو در زمینه ویدیوهای جریانی است. یوتیوب از یک پخش کننده وب برپایه فلش برای پخش ویدیو استفاده میکند. کاربران ثبت نام کرده میتوانند مقدار نامحدودی ویدیو را در این وبگاه بارگذاری کنند و پروفایل شخصی بسازند. یوتیوب ادعا میکند که کاربرانش روزانه صدها میلیون ویدیو را بارگذاری و یا تماشا میکنند.
دسترسی
رایجترین زبان برای ارتباطات در اینترنت زبان انگلیسی است. این ممکن است ناشی از زادگاه اینترنت و همچنین نقش زبان انگلیسی به عنوان زبان بینالمللی باشد. ناتوانی رایانههای اولیه - که اغلب در امریکا ساخته میشدند - در پردازش نویسه (کاراکتر)های به جز گونه انگلیسی الفبای لاتین نیز ممکن است با این موضوع مرتبط باشد. پس از انگلیسی(۲۸٪ از بازدیدکنندگان وب)، پرخواهان ترین زبانها در وب جهان گستر عبارنتد از : چینی ۲۳٪، اسپانیایی ۸٪، ژاپنی ۵٪، پرتغالی و آلمانی (هر کدام ۴٪)، عربی و فرانسه و روسی (هرکدام ۳٪)و کرهای ۳٪.بر پایه منطقه، ۴۲٪ از کاربران اینترنت در آسیا، ۲۴٪ در اروپا،۱۴٪ در امریکای شمالی، ۱۰٪ در امریکای لاتین و کارائیب، ۵٪ در آفریقا، ۳٪ در خاورمیانه و ۱٪ در استرالیا/اقیانوسیه.
فناوریهای اینترنت در سالهای اخیر بویژه در زمینه استفاده از یونیکد، به حد کافی گسترش یافتهاند و امکانات مناسبی برای ارتباط در بسیاری از زبانهای دنیا در دسترس میباشد، اما همچنان مسائلی مانند موجیباکه (نمایش نادرست برخی نویسههای یک زبان) باقی هستند.
روشهای معمول دسترسی به اینترنت در خانهها شامل دسترسی با شمارهگیری (dial-up)، خطوط زمینی پهن باند(از طریق کابل کواکسیال، فیبر نوری و یا سیم مسی)، وای-فای (Wi-Fi)، ماهواره و فناوری ۳G تلفن همراه میباشد. اماکن عمومی که میتوان در آنها از اینترنت استفاده نمود شامل کتابخانهها و کافینتها که در آنها رایانههایی با اتصال به اینترنت مهیاست.همچنین کیوسکهای اینترنت در بسیاری از اماکن عمومی مانند سالن فرودگاه و کافی شاپها موجودند که بعضی از آنها برای استفادههای کوتاه و سرپایی در نظرگرفته شدهاند.واژههای گوناگونی برای نامیدن این ترمینالها به کار میرودف از جمله : کیوسک عمومی اینترنت و یا پایانه دسترسی عمومی.
این ترمینالها به گستردگی برای کاربردهایی چون رزرو بلیط، سپرده گذاری بانکی، پرداخت برخط مورد استفاده قرار میگیرد. وای-فای(Wi-Fi) دسترسی بی سیم به شبکههای رایانهای و در نتیجه به اینترنت را فراهم میکند. نقاط داغ (Hotspots) به مکانهایی گفته میشود که دسترسی به اینترنت بی سیم در آن نقاط امکانپذیر است و کاربران میتوانند با لپ تاپ و یا دستیار دیجیتال شخصی(PDA) خود به اینترنت متصل شوند. گاهی این سرویسهای بیسیم برای عموم و یا حداقل برای مشتریان رایگان ارائه میشود. یک نقطه داغ محدوده مکانی مشخصی را شامل میشود مثل محوطه یک دانشگاه، پارک و یا حتی سراسر نقاط یک شهر. سرویسهای تجاری Wi-Fi که کل شهر را پوشش میدهند هم اکنون در شهرهای لندن، وین، تورنتو، سانفرانسیسکو، فیلادلفیا، شیکاگو و پیتسبورگ ارائه میشوند. در این شهرها مشترکین میتوانند در هر نقطهای از شهر به شبکه وای-فای متصل شوند
.علاوه بر وای-فای، آزمایشهایی نیز در زمینه شبکههای بی سیم متحرک اختصاصی مانن ریکوچت و سرویسهای دادهای پرسرعت بر روی تلفنهای همراه، و شبکههای بی سیم ثابت انجام شدهاست. تلفنهای همراه پیشرفته مثل تلفنهای همراه هوشمند (Smartphone) همگی با قابلیت اتصال به اینترنت از طریق شبکه تلفن عرضه میشوند. مرورگرهای وب مثل اپرا معمولاً نسخهای برای این دستگاههای جیبی پیشرفته دارند.
آثار اجتماعی
اینترنت به دلیل خصوصیاتی چون قابلیت استفاده و دسترسی گسترده آن، اشکال کاملاً جدیدی از تعاملات، فعالیتها، و سازماندهیهای اجتماعی را پدید آوردهاست. وبگاههای شبکههای اجتماعی چون فیسبوک، توییتر و مایاسپیس روشهای جدیدی برای معاشرت و تعامل خلق کردهاند. کاربران این سایتها قادرند اطلاعات گوناگونی به صفحات خود بیفزایند، علایق مشترکی را دنبال کنند و به دیگران مرتبط شوند. وبگاههایی مثل لینکداین به پرورش ارتباطات حرفهای و تجاری میپردازد. یوتیوب و فلیکر هم در زمینه ویدیوها و تصاویر کاربران تخصص دارند.
دهه اول سده بیست و یکم، شاهد پرورش اولین نسلی است که در شرایطی رندگی میکنند که اینترنت به گستردگی در دسترس میباشد. این مسایل و نگرانیهایی را به دنبال دارد از جمله مسئله حفظ حریم خصوصی و هویت و توزیع غیر مجاز مواردی که تحت قانون کپی رایت محافظت میشوند. این بومیان دیجیتال با انبوهی از مسایلی مواجه میشوند که در مورد نسلهای قبلی وجود نداشت.
اینترنت کاربرد جدیدی به عنوان بک ابزار سیاسی یافتهاست مه این منجر به سانسوراینترنت میشود. نمونه استفاده سیاسی از اینترنت، مبارزه انتخاباتی هاوارد دین در سال ۲۰۰۴ در ایالات متحده بود که به دلیل جمع آوری کمکهای مردمی از طریق اینترنت شایان توجه بود. بسیاری از گروههای سیاسی از اینترنت برای سازماندهی در انجام ماموریت خود استفاده میکنند. برخی از دولتها مانند ایران، کره شمالی، میانمار، چین وعربستان، آنچه را که مردم میتوانند از طرق اینترنت ببینند، به ویژه در مورد مسایل سیاسی و مذهبی محدود مینمایند.
این کار از طریق نرمافزارهایی که دامنه و محتوا را فیلتر میکنند صورت میپذیرد. در نروژ، دانمارک، فنلاند و سوئد، ارائه دهندگان اصلی خدمات اینترنت به صورت داوطلبانه و احتمالاً برای اجتناب از قانون شدن فیلترینگ، قبول کردهاند که دسترسی به سایتهایی که توسط مقامات مسوول لیست شدهاست را محدود نمایند. اگرچه قرار بر این است که این آدرسهای ممنوع شده تنها شامل وبگاههای هرزه نگاری کودکان باشد، اما محتوای این لیست مخفی است.
در بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده امریکا، اگرپه قوانینی در ممنوعیت پخش موارد دربردارنده هرزه نگاری کودک تصویب نمودهاند اما استفاده از نرم افرارهای فیلترینگ را اجباری نکردهاند. نرمافزارهای تجاری و یا رایگان بسیاری تحت عنوان نرمافزار کنترل محتوا در دسترس هستند که کاربران از طریق آنها میتوانند وبگاههای مستهجن را در رایانه شخصی و یا شبکه محلی مسدود نمود تا از دسترسی کودکان به مواد هرزه نگاری و یا خشونت نگاری جلو گیری نمود.
اینترنت از آغاز پیدایش همواره وسیله مناسبی برای فعالیتهای تفریحی بودهاست. بسیاری از انجمنهای اینترنتی بخشهایی برای بازی و ویدیوهای خنده دار و کارتونهای کوتاه در قالب انیمیشنهای فلش(Flash) دارند. بیش از ۶ میلیون نفر در اینترنت از وب نوشتها و تختههای پیام برای برقراری ارتباط استفاده میکنند. صنایع هرزه نگاری و قمار از اینترنت سود میجویند تا وبگاههایی بسازند که منبع کلان تبلیغات برای سایر وبگاهها میباشند.
اگرچه بسیاری از دولتها برای محدود سازی استفاده این دو صنعت ازاینترنت تلاش کردهاند اما در جلوگیری از گسترش محبوبیت آنها چندان موفق نبودهاند.یکی از فعالیتهای تفریحی اصلی در اینترنت، بازیهای چند نفره است. این شکل تفریح اجتماعاتی را بوجود میآورد که در آن افراد از هر سن و نژادی از دنیای بازیهای چندنفره کامپیوتری لذت میبرند. اگرچه بازیهای برخط از سال ۱۹۷۰ وجود داشتهاند،
اما گونه مدرن این بازیها با خدمات اشتراکی مانند گیماسپای و MPlayer آغاز شد. غیر مشترکین محدود به بازیهای خاص و یا زمان بازی خاص بودند. بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی و بارگیری(download) موسیقی و فیلم و سایر آثار استفاده میکنند. این خدمات به هر دو صورت رایگان و پولی، با استفاده ازسرورهای مرکزی و یا فناوریهای نظیر-به-نظیر توزیع شده ارائه میشوند.برخی از این منابع توجه بیشتری نسبت به سایرین در زمینه حقوق مولفین اصلی نشان دادهاند.
بسیاری از مردم از اینترنت برای دسترسی به اخبار، پیش بینی آب وهوا، گزارشهای ورزشی و جستجوی مطالب در مورد علاقهمندیهای خود استفاده میکنند. آنها از گپ برخط، پیام رسان فوری و پست الکترونیک برای در تماس بودن با دوستان خود در سراسر دنیا و به شیوهای شبیه به دوست مکاتبهای که در قدیم رواج داشت، استفاده میکنند. اینترنت شاهد شمار رو به افزایش میزکارهای وب که در آن کاربران به فایلها و تنظیمات خود دسترسی پیدا میکنند، بودهاست."کم کاری سایبری" (Cyberslacking) محل اتلاف جدی منابع سازمانهاست. کارمندان انگلیسی به طور میانگین ۵۷٪ از وقت خود را به وب گردی در حین کار میپردازند.